Czy radny gminy może być prezesem OSP?

Czy radny może jednocześnie pełnić obowiązki prezesa zarządu OSP w tej samej miejscowości?

W mojej ocenie sprawy w oparciu o jej opis i obowiązujące przepisy nie może Pan łączyć tych funkcji bowiem OSP formalnie jako stowarzyszenie wybrało opcję dzielności z możliwością prowadzenia dzielności gospodarczej. Fakt – czy to robi, czy tez nie – pozostaje tu bez znaczenia, formalnie – ma taką możliwość. Przepisy bowiem stanowią, że prezes Ochotniczej Straży Pożarnej (dalej: OSP), która korzysta z mienia gminnego oddanego do używania przez OPS, nie jest wyłączony z możliwości równoczesnego sprawowania mandatu radnego w tej gminie. Gdyby jednak OSP prowadziła działalność gospodarczą i wykorzystywała mienie gminy – a tak jest w tym przypadku, to wówczas taka sytuacja wyklucza łączenie mandatu radnego z funkcjami pełnomocnika lub przedstawiciela prowadzonej działalności gospodarczej.

Oczywiście to, że dana osoba jest prezesem OSP, nie pozbawia jej możliwości kandydowania na radnego ani piastowania mandatu radnego.

Ochotnicza Straż Pożarna nie jest jednostką organizacyjną gminy. Dlatego wobec prezesa OSP nie znajdą zastosowania przepisy zakazujące łączenia mandatu radnego z funkcjami kierowników i zastępców jednostek gminnych (art. 24b ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym; dalej: ustawa o samorządzie gminnym).

Nie ulega wątpliwości, że wykonywanie przez OSP zadań statutowych i funkcji określonych w ustawie z 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (dalej: ustawa o ochronie przeciwpożarowej) nie jest wyrazem prowadzenia działalności gospodarczej – w rozumieniu art. 2 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej. Stowarzyszenie jest zrzeszeniem o celach niezarobkowych, co oznacza, że statutowym celem stowarzyszenia nie może być prowadzenie działalności skierowanej na osiąganie zysku (art. 2 ust. 1 ustawy z 7 kwietnia 1989 r. – Prawo o stowarzyszeniach; dalej: Prawo o stowarzyszeniach).

Jednak może ono prowadzić działalność gospodarczą według ogólnych zasad określonych w odrębnych przepisach (art. 34 Prawa o stowarzyszeniach) i taka opcje wybraliście – stąd powstały konflikt interesów, a bardziej możliwość jego wystąpienia.

Zakaz łączenia funkcji radnego z inną działalnością

Ten zakaz rodzi się z tego, że radny nie powinien podejmować się dodatkowych zajęć mogących podważyć zaufanie jego wyborców (art. 24e ustawy o samorządzie gminnym). Szczególnym zakazem łączenia funkcji radnego z inną działalnością jest – wynikający z art. 24f ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym – zakaz pełnienia przez radnego funkcji przedstawiciela lub pełnomocnika podmiotu, który by prowadził działalność gospodarczą wykorzystując mienie gminy. Zakaz ustanowiony przepisem art. 24f ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym obowiązuje bez względu na przedmiot prowadzonej działalności gospodarczej, rodzaj majątku komunalnego i tytuł prawny.

Stąd sytuacja Pana wygląda jak w powyższym – ma Pan więc 3 miesiące od złożenia ślubowania. W praktyce miałam podobną sytuację – wówczas postąpiono kompromisowo – stowarzyszenie wybrało pełnomocnika OSP ds. działalności gospodarczej, zaś prezesowi ograniczyło na czas kadencji wszelkie kompetencje do działań z zakresu DG oraz pozbawiło zwierzchności nad tym pełnomocnikiem. Kadencja minęła i tak to przetrwało – mim zdaniem było to jednak mocno przekombinowane i gdyby powstał konflikt, to mogły być z tego nieprzyjemności. W tym czasie byłam sekretarzem gminy i musiałam też przymknąć na to oko – choć wcale mi się to nie podobało. W mojej ocenie powinien Pan wybrać prezes OPS albo radny, bo trudno sobie wyobrazić, że zwoła Pan walne o poprosi druhów, aby wykreślono ze statusu możliwość prowadzenia DG.