Czy pracownik samorządowy może prowadzić działalność gospodarczą?

Dodatkowa działalność pracownika samorządowego

Odpowiadając na Pani pytanie uprzejmie informuję, że zgodnie z art. 30 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 223, poz. 1458) pracownik samorządowy zatrudniony na stanowisku urzędniczym, w tym kierowniczym stanowisku urzędniczym, nie może wykonywać zajęć pozostających w sprzeczności lub związanych z zajęciami, które wykonuje w ramach obowiązków służbowych, wywołujących uzasadnione podejrzenie o stronniczość lub interesowność oraz zajęć sprzecznych z obowiązkami wynikającymi z ustawy.

Pracownicy samorządowi, z racji wykonywania pracy związanej ze sprawowaniem władzy publicznej, doznają szeregu ograniczeń w zakresie prowadzenia różnego rodzaju działalności, także zarobkowej (przede wszystkim działalności gospodarczej) poza pracą w urzędach lub innych jednostkach samorządowych. Wiąże się to ściśle z podstawowym zakresem obowiązków samorządowca wskazanym w art. 24 ustawy. Do obowiązków tych należy przede wszystkim dbałość o wykonywanie zadań publicznych oraz o środki publiczne, z uwzględnieniem interesu publicznego oraz indywidualnych interesów obywateli oraz m.in. przestrzeganie prawa oraz sumienne, sprawne i bezstronne wykonywanie zadań służbowych.

Pracownik samorządowy musi pogodzić się z faktem, iż dla pracodawcy publicznego nie jest obojętne to, co dana osoba robi po godzinach i jak ta praca lub działalność prywatna wpływa na wykonywanie obowiązków urzędnika lub pracownika samorządowego.

Pierwszym tego typu ograniczeniem wynikającym ze stosunku pracy samorządowca, a rzutującym także na działalność pozasłużbową jest zakaz wykonywania zajęć pozostających w sprzeczności lub związanych z zajęciami, które wykonuje w ramach obowiązków służbowych.

Zakaz wykonywania określonych zajęć dotyczący pracowników samorządowych

Zakaz wykonywania określonych zajęć dotyczy pracowników samorządowych, ale tylko tych, którzy są zatrudnieni na stanowiskach urzędniczych lub kierowniczych urzędniczych.

Na podstawie art. 37 ust. 1 u.p.s. Rada Ministrów w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (Dz. U. Nr 50, poz. 398 z późn. zm. – dalej r.w.p.s.) określiła wykaz stanowisk, z uwzględnieniem podziału na stanowiska kierownicze urzędnicze, urzędnicze, pomocnicze i obsługi oraz doradców i asystentów.

Wykazy tych stanowisk znajdują się w tabelach znajdujących się w załączniku nr 3 do r.w.p.s. Zauważyć należy, że stanowisko księgowej w urzędzie pracy nie zostało określone jako stanowisko urzędnicze. Tym samym zakaz z art. 30 ustawy nie dotyczy osób zatrudnionych na tym stanowisku.

Zgodnie z art. 101¹ § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) w zakresie określonym w odrębnej umowie, pracownik nie może prowadzić działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy ani też świadczyć pracy w ramach stosunku pracy lub na innej podstawie na rzecz podmiotu prowadzącego taką działalność (zakaz konkurencji).

Zawarcie umowy zakazującej pracownikowi prowadzenia działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy

Przepis ten przewiduje możliwość zawarcia umowy zakazującej pracownikowi prowadzenia działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy w czasie trwania stosunku pracy. Umowa ta może być zawarta jednocześnie z umową o pracę, a w sensie technicznym może być częścią umowy o pracę. Ma ona jednakże samodzielny byt prawny. Może być tak, że umowa o pracę jest skuteczna, a formalnie będąca jej częścią umowa o zakazie konkurencji okaże się nieważna.

Okres obowiązywania tej umowy nie może wykraczać poza czas trwania stosunku pracy. Ustanie stosunku pracy powoduje jej wygaśnięcie.

Jeśli podpisała Pani umowę o zakazie konkurencji, to nie może Pani w okresie jej obowiązywania podejmować działań uznawanych za konkurencyjne (opisanych w umowie), w tym własnej działalności gospodarczej. Za złamanie zakazu konkurencji może Pani ponieść konsekwencje wynikające z umowy zawartej z pracodawcą. Niestety bez znajomości treści umowy o zakazie konkurencji nie mogę jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, czy otwarcie biura rachunkowego będzie stało w sprzeczności z samą umową.