Czy muszę poinformować męża o złożeniu pozwu o rozwód?

Złożenie pozwu rozwodowego bez orzekania o winie a powiadomienie o tym fakcie współmałżonka

Przed złożeniem pozwu rozwodowego nie musi Pani o tym informować męża, gdyż Pani pozew zostanie mu doręczony za pośrednictwem sądu. Proszę mieć jednak świadomość, że mąż musi wyrazić zgodę na orzeczenie rozwodu bez winy, o czym będzie mowa poniżej.

Sądem rzeczowo właściwym będzie wydział cywilny sądu okręgowego. Natomiast miejscowo właściwy będzie sąd, w którego okręgu Państwo ostatnio zamieszkiwali wspólnie, ale tylko wtedy, gdy przynajmniej jedno z Państwa nadal tam zamieszkuje. Jeżeli żadna ze stron nie mieszka już w tym miejscu, to właściwy jest sąd miejsca zamieszkania męża. Jeżeli brakuje tej podstawy, wtedy pozew składany jest w miejscu Pani zamieszkania.

Jak napisać pozew o rozwód bez orzekania o winie?

Pozew powinien zawierać oznaczenie sądu, do którego go wnosimy oraz stron procesowych wraz z ich adresami, czyli powoda (Pani) oraz pozwanego (męża). W pozwie powinna Pani dokładnie określić o co wnosi, uzasadnić żądanie i wskazać materiał dowodowy, który pokaże, że wniosek orzeczenia rozwodu jest uzasadniony (art. 126 Kodeksu postępowania cywilnego – dalej K.p.c.).

Swoje żądanie orzeczenia rozwodu winna Pani uzasadnić tym, że nastąpił między Państwem trwały i zupełny rozpad pożycia małżeńskiego (art. 56 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego – dalej K.r.o.).

Rozkład pożycia oznacza ustanie między małżonkami trzech więzi, tj. duchowej, fizycznej i gospodarczej. Rozkład ten musi być trwały, tj. istnieć przez dłuższy czas, i zupełny, co oznacza, że konieczne jest ustalenie, że istnieje duże prawdopodobieństwo, iż małżonkowie nie powrócą już do wspólnego pożycia.

Według utrwalonego w orzecznictwie poglądu rozkład pożycia małżeńskiego jest zupełny także wtedy, gdy przy pełnym zerwaniu więzi duchowej i fizycznej małżonkowie utrzymują z konieczności (ze względów finansowych) pewne elementy więzi gospodarczej, np. wspólne mieszkanie.

Przez trwały rozkład pożycia małżonków należy rozumieć taki rozkład, który w świetle zasad doświadczenia życiowego pozwala przyjąć, że nie nastąpi ich powrót do pożycia.

Na poparcie swoich twierdzeń winna Pani powołać stosowne dowody, np. zawnioskować o przeprowadzenie dowodu z zeznań konkretnych świadków, którzy posiadają wiedzę na temat ustania między Państwem wspólnego pożycia. Dowodem także może być nagranie dźwięku, obrazu czy inny dokument. W zasadzie dowodem może być wszystko, co doprowadzi do należytego wyjaśnienia sprawy.

W pozwie należy także wskazać, kiedy między Państwem ustało wspólne pożycie fizyczne. Mając na uwadze wskazaną datę, sąd winien dojść do przekonania, że rozpad więzi fizycznej jest trwały (inaczej nie otrzyma Pani rozwodu).

Czy sąd może odmówić orzeczenia rozwodu?

Nadto musi mieć Pani świadomość, że ustalenie przez sąd przesłanki trwałego i zupełnego rozkładu pożycia nie gwarantuje jeszcze uzyskania rozwodu. Sąd nie da Państwu rozwodu, jeśli stwierdzi, że zachodzą negatywne przesłanki jego orzeczenia. Mianowicie zgodnie z art. 56 § 2 K.r.o. mimo zupełnego i trwałego rozkładu pożycia rozwód nie jest dopuszczalny, jeżeli wskutek tego miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Kwestię winy za rozkład pożycia reguluje art. 57 K.r.o. Co do zasady sąd w postępowaniu rozwodowym winien ustalić, czy któryś z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia, i jeśli tak – który. Jednakże na zgodne żądanie małżonków sąd zaniecha orzekania o winie. W tym wypadku następują skutki takie, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy.

Warunek uzyskania rozwodu bez orzekania o winie

Warunkiem uzyskania rozwodu bez orzekania o winie jest więc Państwa wspólna zgoda, która musi istnieć w chwili wydania wyroku (warto zatem wcześniej poinformować męża i spróbować dojść do porozumienia). Jeśli mąż nie wyrazi zgody na orzeczenie rozwodu bez winy, to niestety sąd będzie musiał ustalić tę kwestię, co z pewnością wydłuży postępowanie w czasie. Tylko bowiem w przypadku zgodnego wniosku o orzeczenie rozwodu bez winy sąd nie musi prowadzić szczegółowego postępowania dowodowego i może ograniczyć się do przesłuchania stron (art. 442 K.p.c.).

Pozew winien zostać złożony w dwóch egzemplarzach. Jeśli składa Pani go osobiście w biurze podawczym sądu, to winna Pani mieć z sobą trzeci egzemplarz, na który otrzyma Pani potwierdzenie wpływu.

Do pozwu należy nadto załączyć dowód uiszczenia opłaty sądowej w wysokości 600 zł. Sąd nie podejmie żadnej czynności na skutek pisma, od którego nie została uiszczona należna opłata. Niemniej jeśli nie jest Pani w stanie zapłacić tej kwoty, można równocześnie z pozwem złożyć wniosek o zwolnienie z kosztów sądowych. Sąd może zwolnić stronę od kosztów sądowych w części, jeżeli strona jest w stanie ponieść tylko część tych kosztów. Zwolnienia od kosztów sądowych może się domagać osoba fizyczna, która złożyła oświadczenie, że nie jest w stanie ich ponieść bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Do wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych powinno być dołączone oświadczenie obejmujące szczegółowe dane o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania osoby ubiegającej się o zwolnienie od kosztów. Oświadczenie sporządza się według ustalonego wzoru.