Czy wyżywienie dzieci w przedszkolu nie może być finansowane z dotacji?

Wykorzystanie dotacji otrzymywanych przez przedszkole na wyżywienie

Niestety, z analizy przepisów oraz aktualnego orzecznictwa sądów administracyjnych wynika, że gmina ma rację, żądając zwrotu dotacji. Fakt, że do tej pory gmina nie domagała się zwrotu, wynika prawdopodobnie z tego, iż w kwestii zaliczania opłat za catering do opłat pokrywanych z dotacji stanowiska różnych organów były sprzeczne i niejednoznaczne (także w ramach Regionalnych Izb Obrachunkowych w różnych województwach). Obecnie stanowiska te zmierzają do jednolitości. Zwłaszcza jeśli chodzi o orzecznictwo sądów administracyjnych, które ostatecznie rozstrzygają spory o zwrot niewłaściwie wydanej dotacji.

Zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r., Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) – niepubliczne przedszkola, w tym specjalne, szkoły podstawowe i gimnazja, w tym z oddziałami integracyjnymi, z wyjątkiem szkół podstawowych specjalnych i gimnazjów specjalnych oraz szkół podstawowych artystycznych, otrzymują dotacje z budżetu gminy. Ustęp 3d cytowanego artykułu stanowi, że dotacje są przeznaczone na dofinansowanie realizacji zadań szkoły, przedszkola, innej formy wychowania przedszkolnego lub placówki w zakresie kształcenia, wychowania i opieki, w tym profilaktyki społecznej.

Na co przedszkole może przeznaczyć dotację z budżetu gminy?

Dotacje mogą być wykorzystane wyłącznie na:

1) pokrycie wydatków bieżących szkół, przedszkoli, innych form wychowania przedszkolnego i placówek, obejmujących każdy wydatek poniesiony na cele działalności szkoły, przedszkola, innej formy wychowania przedszkolnego lub placówki, w tym na wynagrodzenie osoby fizycznej prowadzącej szkołę, przedszkole, inną formę wychowania przedszkolnego lub placówkę, jeżeli odpowiednio pełni funkcję dyrektora szkoły, przedszkola lub placówki albo prowadzi zajęcia w innej formie wychowania przedszkolnego, z wyjątkiem wydatków na inwestycje i zakupy inwestycyjne, zakup i objęcie akcji i udziałów lub wniesienie wkładów do spółek prawa handlowego;

2) zakup środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, obejmujących:

a) książki i inne zbiory biblioteczne,

b) środki dydaktyczne służące procesowi dydaktyczno-wychowawczemu realizowanemu w szkołach, przedszkolach i placówkach,

c) sprzęt sportowy i rekreacyjny,

d) meble,

e) pozostałe środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne o wartości nieprzekraczającej wielkości ustalonej w przepisach o podatku dochodowym od osób prawnych, dla których odpisy amortyzacyjne są uznawane za koszt uzyskania przychodu w 100% ich wartości, w momencie oddania do używania.

Dotacje są przeznaczone na dofinansowanie realizacji zadań szkoły, przedszkola, innej formy wychowania przedszkolnego lub placówki w zakresie kształcenia, wychowania i opieki, w tym profilaktyki społecznej. Zasadnicze znaczenie ma tu rozumienie powyższego zapisu, zwłaszcza zadań w zakresie opieki. Rzeczywiście, przy prostym spojrzeniu na to określenie należałoby uznać, ze wyżywienie dzieci w przedszkolu jest zapewnieniem im opieki. Jednak przepisy ustawy wyłączają wyżywienie z tych zadań, które finansowane są publicznie. Zgodnie z art. 67a ustawy o systemie oświaty – w celu zapewnienia prawidłowej realizacji zadań opiekuńczych, w szczególności wspierania prawidłowego rozwoju uczniów, szkoła może zorganizować stołówkę (proszę zauważyć: „może”, a nie „musi”). Zgodnie z ust. 2 art. 67a: „Korzystanie z posiłków w stołówce szkolnej jest odpłatne”. Zatem to rodzice pokrywają koszty posiłków. Nie gmina. Przepis ten, na mocy art. 84a ustawy o systemie oświaty ma zastosowanie do placówek niepublicznych. Oznacza to, że jeśli przedszkole niepubliczne podejmuje się wyżywienia dzieci, koszty tego wyżywienia ponoszą rodzice dzieci. Tym samym nie jest to zadanie publiczne, obowiązkowe i nie może zostać sfinansowane z dotacji celowej.

Czy dotacja otrzymywana na prowadzenie przedszkola może być wykorzystana na wyżywienie?

Na chwilę obecną takie stanowisko wyraża większość Regionalnych Izb Obrachunkowych. Takie wnioski wysuwa w protokołach pokontrolnych Najwyższa Izba Kontroli. Na przykład w wystąpieniu pokontrolnym NIK Delegatura w Gdańsku z grudnia 2011 r., sygn. akt. LGD-4101-016/11 Nr ewid. 13/2012/P/11/130/LGD). Wyjaśniono, że dotacja otrzymywana na prowadzenie przedszkola nie może być wydana na żywienie, w tym pokrycie kosztów przygotowania posiłków, tj. związanych z wynagrodzeniem pracowników kuchni. Odczytując literalnie aktualne zapisy ustawy o systemie oświaty w przedmiotowym zakresie nie znajduje uzasadnienie opinia, że w przypadku gdy „w opłatach przedszkolnych rodziców nie ma kwot za wyżywienie, to można finansować je z dotacji”. Ustawa o systemie oświaty jednoznacznie ustala, że żywienie jest odpłatne, także w przedszkolach.

Takie stanowisko zajął również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 4 czerwca 2014 roku (sygn. akt V SA/Wa 112/14).

Zatem gmina prawidłowo nakazuje zwrot wadliwie wydatkowanej dotacji. Może Pani jedynie zawnioskować o rozłożenie tej spłaty na raty.

Od przedsiębiorcy oczekuje się, że dba o swoją działalność i interesuje się prawem dotyczącym jego przedsiębiorstwa. Gmina nie ma obowiązku informowania o zmianach. Gdyby to zrobiła, byłoby to tylko dobrą wolą organu nadzorującego.