Czy wspólnik spółki jawnej musi opłacać składki ZUS, czy może opłacać KRUS?

Jakiemu ubezpieczeniu podlega rolnik będący jednocześnie wspólnikiem spółki jawnej?

Obawiam się, że nie mam dla Pana dobrych wiadomości. Zgodnie z ustawą o ubezpieczeniu społecznym rolników, art. 5a:

„1.Rolnik lub domownik, który podlegając ubezpieczeniu w pełnym zakresie z mocy ustawy nieprzerwanie przez co najmniej 3 lata, rozpocznie prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej lub rozpocznie współpracę przy prowadzeniu tej działalności, podlega nadal temu ubezpieczeniu w okresie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej lub współpracy przy prowadzeniu tej działalności, jeżeli spełnia jednocześnie następujące warunki:

1 złoży w Kasie oświadczenie o kontynuowaniu tego ubezpieczenia w terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej lub współpracy przy tej działalności;
2) jednocześnie nadal prowadzi działalność rolniczą lub stale pracuje w gospodarstwie rolnym, obejmującym obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego, lub w dziale specjalnym;
3) nie jest pracownikiem i nie pozostaje w stosunku służbowym;
4) nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty albo do świadczeń z ubezpieczeń społecznych;
5) kwota należnego podatku dochodowego za poprzedni rok podatkowy od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej nie przekracza kwoty 2.528 zł.

2. Za rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej uznaje się także:
1) wznowienie wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej, której prowadzenie okresowo zawieszono;
2) zmianę rodzaju lub przedmiotu wykonywanej działalności według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD). 
3. Zaświadczenie albo oświadczenie, że nie została przekroczona kwota podatku dochodowego, o której mowa w ust. 1 pkt 5, rolnik lub domownik obowiązany jest złożyć w Kasie wraz z oświadczeniem, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, chyba że ten rolnik lub domownik nie prowadził pozarolniczej działalności gospodarczej w poprzednim roku podatkowym.
4. Zaświadczenie albo oświadczenie, że nie została przekroczona kwota podatku dochodowego, o której mowa w ust. 1 pkt 5, rolnik lub domownik prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą, podlegający ubezpieczeniu, obowiązany jest także złożyć w Kasie do dnia 31 maja każdego roku podatkowego.
5. Niezachowanie terminu złożenia oświadczenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, jest równoznaczne z ustaniem ubezpieczenia od dnia rozpoczęcia wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej lub współpracy przy prowadzeniu tej działalności.
6. Niezłożenie zaświadczenia albo oświadczenia, o których mowa w ust. 4, lub niezachowanie terminu do złożenia tego zaświadczenia albo oświadczenia, jest równoznaczne z ustaniem ubezpieczenia z dniem, do którego rolnik lub domownik obowiązany był złożyć zaświadczenie albo oświadczenie w Kasie, chyba że ten rolnik lub domownik zaprzestał prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w sposób trwały lub okresowy przed upływem terminu na złożenie tego zaświadczenia albo oświadczenia.
7. Terminy określone w ust. 1 pkt 1 i ust. 4 mogą zostać przywrócone na wniosek zainteresowanego rolnika lub domownika, jeżeli ten rolnik lub domownik udowodni, że niezachowanie terminu nastąpiło wskutek zdarzeń losowych. 
8. Kwota podatku, o której mowa w ust. 1 pkt 5, zwana dalej roczną kwotą graniczną, podlega corocznej waloryzacji wskaźnikiem cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem, określonym w ustawie budżetowej za rok, którego kwota dotyczy, ustawie o prowizorium budżetowym lub ich projektach, jeżeli odpowiednie ustawy nie zostały uchwalone.
9.Minister właściwy do spraw rozwoju wsi ogłasza w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej Monitor Polski, w drodze obwieszczenia, roczną kwotę graniczną, o której mowa w ust. 8.
10. Za pozarolniczą działalność gospodarczą uważa się pozarolniczą działalność gospodarczą prowadzoną na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez osoby fizyczne na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. poz. 646), z wyłączeniem wspólników spółek prawa handlowego oraz osób prowadzących działalność w zakresie wolnego zawodu:
1) w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne;
2) z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.
11. Za współpracującego przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej uważa się rolnika lub domownika, który w stosunku do prowadzącego tę działalność spełnia kryteria osoby współpracującej, określone w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych”

Czy rolnik prowadzący gospodarstwo rolne oraz firmę jako wspólnik spółki jawnej może korzystać z ubezpieczenia w KRUS?

Co do zasady można prowadzić działalność gospodarczą i pozostać na KRUS-ie. Jednak pozarolniczą działalnością gospodarczą w rozumieniu w ustawy jest pozarolnicza działalność gospodarcza prowadzona na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez osoby fizyczne na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, z wyłączeniem wspólników spółek prawa handlowego (art. 5a ust. 10 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników). Spółka jawna jest jedną spółką prawa handlowego.

Jednocześnie ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych stanowi (art. 6 ust. 1 pkt 5 i art. 8 ust. 6 pkt 4), że obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym w ZUS podlegają między innymi osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi. Za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się między innymi wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej.

Kwestię wyłączeń z rolniczego ubezpieczenia potwierdza także uchwała siedmiu sędziów SN z 22 lutego 2006 r. (sygn. akt IUZ P4/05). godnie z nią rolnik prowadzący gospodarstwo rolne oraz firmę jako wspólnik spółki jawnej nie korzysta po 1 stycznia 2003 r. z prawa wyboru rolniczego ubezpieczenia społecznego na podstawie art. 5a ustawy z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz art. 2 ustawy z 12 września 1996 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Rolnik prowadzący gospodarstwo rolne i pozarolniczą działalność gospodarczą i będący jednocześnie wspólnikiem spółki jawnej z mocy prawa podlega na podstawie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wyłącznie obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu ZUS. KRUS wyłączy Pana spod ubezpieczeń rolniczych. ZUS upomni się o składki.

Przedawnienie składek wynosi co prawda 5 lat, ale niewiele to Panu da w zakresie chorobowych czy zdrowotnych składek, bowiem zaległość spowoduje trwałe wyłączenie spod tych 2 ubezpieczeń.

Można wnioskować do ZUS-u o raty czy umorzenie. Umorzenie zdarza się niezwykle rzadko, jeśli nie wcale. Raty – częściej.