Czy umowa zlecenie podczas urlopu wychowawczego może obniżyć wysokość świadczenia chorobowego?

Praca podczas urlopu wychowawczego

Oczywiście praca podczas urlopu wychowawczego jest możliwa, a forma zatrudnienia nie ma znaczenia – może to być umowa o pracę, jak i umowa-zlecenia. Stanowi o tym art. 186² § 1 Kodeksu pracy, tj.: w czasie urlopu wychowawczego pracownik ma prawo podjąć pracę zarobkową u dotychczasowego lub innego pracodawcy albo inną działalność, a także naukę lub szkolenie, jeżeli nie wyłącza to możliwości sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 19 oraz art. 9 ust. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych osoba przebywająca na urlopie wychowawczym podlega obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu – o ile nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty i nie posiada innych tytułów rodzących obowiązek zgłoszenia do ubezpieczenia społecznego. Ponadto jest ona obejmowana obowiązkowo ubezpieczeniem zdrowotnym, gdy nie podlega obowiązkowo temu ubezpieczeniu z innego tytułu  (art. 66 ust. 1 pkt 32 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych). Składka chorobowa jest tu dobrowolna.

Składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopach wychowawczych finansuje w całości budżet państwa za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Tak jednak będzie, jeśli urlop wychowawczy nie jest łączony z aktywnością zarobkową.

Jak wynika bowiem z art. 9 ust. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, osoby przebywające na urlopie wychowawczym podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym pod warunkiem, że nie posiadają innego tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych oraz nie mają ustalonego prawa do emerytury lub renty.

Umowa-zlecenia podczas wychowawczego

Umowa-zlecenia na urlopie wychowawczym jest osobnym tytułem do ubezpieczeń. Oznacza to, że osoba przebywająca na urlopie wychowawczym, która jednocześnie wykonuje umowę-zlecenia, podlega ubezpieczeniom z tytułu wykonywania umowy-zlecenia, a nie jako osoba przebywająca na urlopie wychowawczym. Ponadto jeżeli umowa-zlecenia na urlopie wychowawczym jest dla Pani jedynym tytułem do ubezpieczeń, obowiązkowo naliczana jest składka emerytalna i rentowa oraz wypadkowa. Składka chorobowa jest dobrowolna. Obowiązkowa jest również składka zdrowotna.

Należy też pamiętać o obowiązku poinformowania swojego pracodawcy zarówno o rozpoczęciu pracy na podstawie umowy zlecenia, jak i o jej zakończeniu, ponieważ z dniem podjęcia pracy przestaje Pani podlegać obowiązkowi ubezpieczeń z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym, a podlega ubezpieczeniom z tytułu umowy zlecenia.

Brak ubezpieczenia

Niestety, przebywając wyłącznie na urlopie wychowawczym (bez zawarcia umowy-zlecenia), jeśli zachoruje Pani, to nie otrzyma zasiłku chorobowego. Według ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa jeżeli niezdolność do pracy przypada w czasie urlopu wychowawczego, nie przysługuje prawo do zasiłku chorobowego. Za okres urlopu wychowawczego nie należy się również wynagrodzenie chorobowe, co zostało potwierdzone w art. 92 § 3 pkt 2 Kodeksu pracy. W czasie urlopu wychowawczego nie przysługuje więc prawo do wynagrodzenia i zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego oraz do zasiłku opiekuńczego.

Nie otrzyma Pani więc ani zasiłku, ani wynagrodzenia chorobowego, bowiem okres tego urlopu stanowi przerwę w ubezpieczeniu chorobowym. Jeśli przebywając na urlopie wychowawczym, zajdzie Pani w ciążę i otrzyma zwolnienie lekarskie, wówczas, aby móc otrzymać zasiłek chorobowy, należałoby przerwać urlop wychowawczy i wrócić do pracy. Ale w trakcie tego urlopu wykonywana jest umowa-zlecenia i jeśli Pani zajdzie w ciążę i otrzyma zwolnienie lekarskie, wówczas aby móc otrzymać zasiłek chorobowy, musi być przez Pani zleceniodawcę opłacany zasiłek chorobowy (przypominam, że jest dobrowolny – dlatego należy złożyć zleceniodawcy na piśmie oświadczenie, że chce się podlegać ubezpieczeniu chorobowemu; zleceniodawca nie może odmówić). Tak jak przy umowie o pracę w przypadku większości schorzeń wysokość zasiłku chorobowego na umowie zleceniu wynosi 80% podstawy wymiaru. Kobiety w ciąży oraz pracownicy, którzy cierpią na choroby zawodowe, otrzymują zasiłek w wysokości 100% podstawy wymiaru.

Nie wiem, czy rozwiałam Pani wątpliwości, ale jak widać, przerwanie urlopu wychowawczego i powrót do pracy, a następnie skorzystanie ze zwolnienie lekarskiego z powodu ciąży odbywa się na normalnych zasadach, bez wpływu tu pozostaje umowa-zlecenia stanowiący odrębny tytuł, w szczególności gdy nie była odprowadzana składka chorobowa.