Czy technik BHP może założyć firmę szkoleniową z zakresu BHP?

Kto może zostać pracownikiem służby BHP?

Jak rozumiem, planuje Pani założyć działalność gospodarczą, w której ramach chciałaby Pani obsługiwać firmy zatrudniające poniżej 100 osób jako specjalista spoza zakładu pracy, o którym mowa w art. 237¹¹ § 2 Kodeksu pracy (w skrócie K.p.), a także prowadzić szkolenia dot. BHP.

Art. 237¹¹ [Służba BHP]

„§ 2. Pracodawca – w przypadku braku kompetentnych pracowników – może powierzyć wykonywanie zadań służby bhp specjalistom spoza zakładu pracy. Pracownik służby bhp oraz pracownik zatrudniony przy innej pracy, któremu powierzono wykonywanie zadań służby bhp, o którym mowa w § 1, a także specjalista spoza zakładu pracy powinni spełniać wymagania kwalifikacyjne niezbędne do wykonywania zadań służby bhp oraz ukończyć szkolenie w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy dla pracowników tej służby”.

Niestety, zgodnie z § 4 ust. 4 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy – „w przypadku, o którym mowa w art. 237¹¹ § 2 Kodeksu pracy, pracodawca może powierzyć wykonywanie zadań służby bhp specjalistom spoza zakładu pracy, którzy spełniają co najmniej wymagania określone w ust. 2 pkt 3 tegoż rozporządzenia, lub osobie, która była zatrudniona na stanowisku inspektora pracy w Państwowej Inspekcji Pracy przez okres co najmniej 5 lat”.

Zgodnie z powołanym powyżej § 4 ust. 2 pkt 3 pracownikami służby bhp mogą być osoby spełniające następujące wymagania kwalifikacyjne – „specjalistą do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy może być osoba posiadająca wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy albo studia podyplomowe w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz co najmniej 1 rok stażu pracy w służbie bhp”.

Zatem, jeśli założy Pani działalność dot. BHP, mając obecne kwalifikacje, nie będzie Pani mogła być zatrudniania jako specjalista spoza zakładu pracy.

Prowadzenie szkoleń BHP

Odnośnie do prowadzenia działalności dotyczącej samych szkoleń BHP sprawa wygląda inaczej. Zgodnie z § 4 ust. 1 Rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy: „Szkolenie może być organizowane i prowadzone przez pracodawców lub, na ich zlecenie, przez jednostki organizacyjne prowadzące działalność szkoleniową w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy”.

Zgodnie z § 1a pkt 2 lit. e jednostka organizacyjna prowadząca działalność szkoleniową w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy to m.in. przedsiębiorca prowadzący działalność oświatową na zasadach określonych w ustawie z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, jeżeli prowadzi działalność szkoleniową w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.

Zgodnie z § 5 rozporządzenia „Pracodawca organizujący i prowadzący szkolenie oraz jednostka organizacyjna prowadząca działalność szkoleniową w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, zwani dalej »organizatorami szkolenia«, zapewniają:

1) programy poszczególnych rodzajów szkolenia opracowane dla określonych grup stanowisk;

2) programy szkolenia instruktorów w zakresie metod prowadzenia instruktażu – w przypadku prowadzenia takiego szkolenia;

3) wykładowców i instruktorów posiadających zasób wiedzy, doświadczenie zawodowe i przygotowanie dydaktyczne zapewniające właściwą realizację programów szkolenia;

4) odpowiednie warunki lokalowe do prowadzenia działalności szkoleniowej;

5) wyposażenie dydaktyczne niezbędne do właściwej realizacji programów szkolenia;

6) właściwy przebieg szkolenia oraz prowadzenie dokumentacji w postaci programów szkolenia, dzienników zajęć, protokołów przebiegu egzaminów i rejestru wydanych zaświadczeń”.

Natomiast zgodnie z § 1 pkt 4 rozporządzenia „przez przygotowanie dydaktyczne rozumie się ukończenie kształcenia lub szkolenia przygotowującego do prowadzenia procesu szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy w sposób zapewniający wysoką efektywność, z uwzględnieniem, odpowiednich dla określonych grup uczestników szkolenia i rodzajów szkolenia: form organizacyjnych i metod szkolenia oraz środków dydaktycznych”.

Zatem zgodnie z cytowanymi powyżej przepisami w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy może Pani otworzyć działalność gospodarczą polegającą na prowadzeniu szkoleń bhp, jeśli spełni Pani powyższe warunki. Tu odniosę się do pkt 3 powyżej, bo jemu poświęcają uwagę komentatorzy i budzi on sporo wątpliwości – częściowo uważa się, że szkolenia powinni prowadzić specjaliści z konkretnych dziedzin, np. pierwszej pomocy, ale generalnie brak na to przepisów dokładnych (nakazujących to). W Pani przypadku sprawdziłabym, czy w zakres Pani kursu (posiadanego, o którym Pani pisze) wchodzi przygotowanie dydaktyczne. Jeśli nie, są dostępne szkolenia dydaktyczne w zakresie BHP.

W zakresie prowadzenia kursów nie ma wymogu posiadania kwalifikacji konkretnie specjalisty BHP z § 4 ust. 2 pkt 3 w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy.

Działalność gospodarcza w zakresie BHP

1. Pani firma BHP nie będzie mogła świadczyć usług jako zewnętrzny specjalista BHP. Do pełnienia takiej funkcji konieczne jest ukończenie studiów BHP lub studiów podyplomowych.

2. Może Pani założyć firmę szkoleniową po upewnieniu się co do spełniania przesłanek, które zostały wskazane powyżej, jako przedsiębiorca prowadzący działalność oświatową w zakresie szkoleń bhp.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141

2. Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców - Dz.U. 2018 poz. 646

3. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy - Dz.U. 1997 nr 109 poz. 704