Czy służba kandydacka w prewencji policji umożliwia przejście na stary system emerytalny?

Wybór emerytury przez funkcjonariusza

Znowelizowana ustawa wdraża od 1 stycznia 2025 r. art. 18h w brzmieniu:

Art. 18h. 1. Funkcjonariusz, który został przyjęty po raz pierwszy przed dniem 1 stycznia 2013 r. do służby w Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, Straży Granicznej, Biurze Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej, Służbie Celnej lub Służbie Więziennej lub do zawodowej służby wojskowej, ma prawo wyboru ustalenia emerytury na zasadach i w wysokości określonych w rozdziale 1a.

2. W przypadku funkcjonariusza, który dokonał wyboru, o którym mowa w ust. 1, do wysługi emerytalnej dolicza się okresy równorzędne ze służbą określone w art. 13 ust. 1.

3. W przypadku osoby, która pełniła służbę w organach bezpieczeństwa państwa, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944–1990 oraz treści tych dokumentów, przepis art. 15b ust. 1 pkt 1 stosuje się.

4. Oświadczenie o wyborze składa się do organu emerytalnego najpóźniej w dniu złożenia wniosku o ustalenie prawa do zaopatrzenia emerytalnego.

Zgodnie z tym przepisem funkcjonariusz zwolniony ze służby, który przed dniem 1 stycznia 2013 r. pełnił służbę w jednej z formacji wymienionej w art. 18h ust. 1, będzie miał prawo wyboru:

1. Albo jego emerytura ma zostać ustalona za dotychczasowych zasadach przysługujących funkcjonariuszowi, który został przyjęty do służby po raz pierwszy przed 1 stycznia 2013 r.
2. Albo na zasadach określonych dla funkcjonariuszy przyjętych do służby po raz pierwszy po 31 grudnia 2012 r., czyli na podstawie przepisów rozdziału 1a ustawy.

Funkcjonariusz, który wybierze drugą opcję, musi spełniać warunki wskazane w art. 18b ustawy – czyli mieć ukończone 55 lat życia i legitymować się 25-letnim stażem w placówkach regulowanych ustawą, obliczonym łącznie z okresami równorzędnymi ze służbą. Wybór ten dokonuje się składając stosowne oświadczenie. Składa się je najpóźniej w dniu złożenia wniosku o przyznanie emerytury policyjnej.

W przypadku niezłożenia oświadczenia będzie miał ustalone prawo i wysokość emerytury na podstawie rozdziału 1 po spełnieniu warunków określonych w art. 12 ustawy.

Służba kandydacka a emerytura

Funkcjonariusz, który został przyjęty do służby w Policji, Urzędzie Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, Straży Granicznej, Biurze Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej, Służbie Celnej, Służbie Więziennej lub do zawodowej służby wojskowej albo służby kandydackiej po raz pierwszy po dniu 1 stycznia 1999 r., a przed dniem 1 stycznia 2013 r., może ubiegać się o przyznanie emerytury policyjnej na zasadach określonych w ustawie z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin.  

Jednak zgodnie z przepisami rozdziału 1a służba kandydacka wyłącza możliwość jego zastosowania (tego rozdziału). Ustawa przewiduje odmienne zasady nabycia prawa do emerytury policyjnej dla funkcjonariuszy przyjętych po raz pierwszy do służby w Policji i pozostałych agendach państwa po 31.12.2012 r. Określenie „po raz pierwszy” oznacza, że wcześniej nie była pełniona żadna z wymienionych służb.

Nowych zasad nie stosuje się zatem do funkcjonariuszy, którzy przed przyjęciem do danego rodzaju służby po 31.12.2012 r. pełnili już służbę w policji lub w innych służbach wymienianych w ust. 2 pkt 1 albo pełnili służbę wojskową lub kandydacką, do których zostali powołani przed 1.01.2013 r.