Czy skargi na dyrektora sądu są informacją publiczną, czy stanowią tajemnicę służbową?

Tajemnica służbowa a treść skargi

Termin „tajemnica służbowa” był zdefiniowany w ustawie z dnia 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych, a dokładnie w art. 2 pkt 2. Przepis ten stanowił, że tajemnicą służbową jest informacja niejawna niebędąca tajemnicą państwową, uzyskana w związku z czynnościami służbowymi albo wykonywaniem prac zleconych, której nieuprawnione ujawnienie mogłoby narazić na szkodę interes państwa, interes publiczny lub prawnie chroniony interes obywateli albo jednostki organizacyjnej.

Ustawa powyższa została uchylona ustawą z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych, a w tym akcie prawnym nie zamieszczono już definicji tajemnicy służbowej. Znajdziemy tam z kolei termin „informacje niejawne”, które oznaczają takie informacje, których nieuprawnione ujawnienie spowodowałoby lub mogłoby spowodować szkody dla Rzeczypospolitej Polskiej albo byłoby z punktu widzenia jej interesów niekorzystne, także w trakcie ich opracowywania oraz niezależnie od formy i sposobu ich wyrażania (art. 1 ust. 1). Informacje niejawne mogą zostać opatrzone klauzulą „ściśle tajne”, „tajne”, „poufne” czy „zastrzeżone”.

Informacja publiczna

Zapytuje Pani, czy skargi złożone na dyrektora sądu przez jego pracowników stanowią informację publiczną.

Tryb i zasady udzielania informacji publicznych regulują przepisy ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (dalej jako „ustawa”). Zgodnie z jej art. 1 ust. 1 informację publiczną stanowi każda informacja o sprawach publicznych i podlega udostępnieniu na zasadach i w trybie określonych w tej ustawie. „Sprawą publiczną” jest natomiast działalność zarówno organów władzy publicznej, jak i samorządów oraz osób i jednostek organizacyjnych w zakresie wykonywania zadań władzy publicznej oraz gospodarowania mieniem publicznym, czyli mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z 27 kwietnia 2016 r., sygn. akt II SAB/Sz 37/16).

Prawo do informacji publicznej obejmuje uprawnienie do niezwłocznego uzyskania informacji publicznej zawierającej aktualną wiedzę o sprawach publicznych, a także do:

1. uzyskania informacji publicznej, w tym uzyskania informacji przetworzonej w takim zakresie, w jakim jest to szczególnie istotne dla interesu publicznego;
2. wglądu do dokumentów urzędowych;
3. dostępu do posiedzeń kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów.

Po otrzymaniu wniosku o udostępnienie informacji publicznej w pierwszej kolejności należy rozpatrzeć, czy żądana informacja stanowi informację publiczną w rozumieniu ustawy. Dopiero wówczas można przejść do badania, czy dana informacja podlega ochronie, czy wniosek dotyczy informacji przetworzonej itd.

Skargi pracowników na przełożonego – dyrektora sądu

Przedstawiona przez Panią wątpliwość dotyczy skarg składanych przez pracowników sądu na przełożonego, tj. dyrektora. W mojej opinii, jako dokumenty przekazywane przez osoby prywatne i de facto nie związane z publiczną działalnością sądu, lecz jego organizacją wewnętrzną – nie będą one stanowiły informacji publicznej.

W podobnym tonie wypowiedział się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w przytoczonym powyżej wyroku: informacji publicznej nie stanowią wszelkiego rodzaju dokumenty prywatne, które podmiot prywatny kieruje do organu administracji publicznej. „Nie jest przy tym istotne, jakiego rodzaju postępowanie wszczyna dokument prywatny (administracyjne, skargowo – wnioskowe czy inne) i czy w ogóle wszczyna, bądź też, jakiej czynności organu oczekuje podmiot, składając dokument prywatny. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 11 maja 2006 r. o sygn. akt II OSK 812/05 (publ. LEX nr 236465), wyraził pogląd, że dokumenty prywatne, jako takie, nie stanowią informacji publicznej, w rozumieniu ustawy o dostępie do informacji publicznej”. WSA wskazał ponadto, że zakres przedmiotowy ustawy wytycza i obejmuje dostęp tylko do informacji publicznej, a nie publiczny dostęp do wszelkich informacji. Fakt, że dokument prywatny trafia do organu i służy realizacji powierzonych prawem zadań organu, nie oznacza, że przez to nabiera on cech dokumentu urzędowego.

Brak udostępnienia treści skargi

Reasumując, skargi składane przez osoby prywatne, a takimi w tym wypadku będą pracownicy sądu (pomimo związania stosunkiem pracy z organem publicznym), nie będą stanowiły informacji publicznej, a co za tym idzie, nie będą podlegały udostępnieniu w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Odnosząc się natomiast do przytoczonego przez Panią art. 5 ustawy, w mojej opinii nie będzie miał on tutaj zastosowania. Przepis ten dotyczy bowiem ograniczenia prawa do dostępu do informacji publicznej, natomiast przytoczone przez Panią skargi nie będą miały moim zdaniem w ogóle takiego charakteru.