Czy mąż może zainstalować kamery w domu bez zgody żony?

Założenie monitoringu jako czynność przekraczająca zakres zwykłego zarządu

Relacje małżeńskie i sytuacje rodzinne potrafią być trudne. Tutaj w mojej ocenie da się to wszystko rozwiązać, choć może nie od razu. Zakładam też, że pisząc: „mieszkamy razem we wspólnym domu”, miała Pani na myśli współwłasność domu w udziałach po połowie.

Oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny. Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.

Oprócz tego do rozporządzania rzeczą wspólną oraz do innych czynności, które przekraczają zakres zwykłego zarządu, potrzebna jest zgoda wszystkich współwłaścicieli. W braku takiej zgody współwłaściciele, których udziały wynoszą co najmniej połowę, mogą żądać rozstrzygnięcia przez sąd, który orzeknie, mając na względzie cel zamierzonej czynności oraz interesy wszystkich współwłaścicieli.

Tak więc każdy ze współwłaścicieli może samodzielnie wykonywać czynności zwykłego zarządu, które obejmują drobne, bieżące sprawy. Założenie monitoringu jest uznawane za czynność przekraczającą zwykły zarząd. Potwierdzają to również orzeczenia sądów, chociaż póki co trudno mówić o utrwalonej praktyce orzeczniczej i zawsze istnieje możliwość, że sąd uzna, iż nie była to czynność przekraczająca zwykły zarząd.

Nagrywanie bez zgody jako naruszenie prawa do prywatności

Można tu również mówić o naruszeniu dóbr osobistych w postaci prawa do prywatności i wizerunku. Pojęcie dóbr osobistych zostało wprowadzone do Kodeksu cywilnego w art. 23. Nie zostało ono wprost zdefiniowane, jednakże zamiast tego wprowadzono do ustawy przykładowe (acz nie wyczerpujące) zestawienie dóbr osobistych. Należą do nich m.in. zdrowie, cześć, wolność, swoboda wyznania, sumienia, nazwisko, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania czy twórczość różnego rodzaju. Dobra osobiste są swoistymi wartościami obejmującymi psychiczną i fizyczną integralność człowieka, indywidualność, pozycję w społeczeństwie i dlatego ich ochrona jest szczególnie ważna.

Przechodząc do rzeczy – Pani mąż wykonał czynność przekraczającą zwykły zarząd bez Pani zgody, którą powinien był uzyskać, ewentualnie mógł się zwrócić do sądu o zgodę zastępczą. Zatem było to działanie bezprawne. I teraz jeśli chodzi o Pani możliwości działania, to zalecałabym wysłanie do męża oficjalnego pisma, w którym wzywa go Pani do demontażu kamer w terminie 7 dni od otrzymania tego wezwania, w przeciwnym wypadku zrobi to Pani sama. Można też wspomnieć, że instalacją monitoringu przekroczył zwykły zarząd wspólną nieruchomością i jego postępowanie jest sprzeczne z prawem. Nie zaszkodzi też wspomnieć o naruszeniu Pani dóbr osobistych. Jeśli mimo pisma mąż nic nie zrobi, rzeczywiście proszę zdemontować kamery i przechowywać, żeby mu zwrócić.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93