Czy małżonek może zapraszać gości do wspólnej nieruchomości mimo sprzeciwu drugiego małżonka?

Współwłasność, zakres współposiadania

Podstawą prawną do udzielenia odpowiedzi na przedmiotowe zapytanie są przepisy zawarte w Kodeksie cywilnym (Dz.U. z 2023 r., poz. 1610; dalej w skrócie „K.c.”). Zgodnie z art. 195 K.c.: Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność). O ile co innego nie wynika z przepisów dotyczących własności przysługującej kilku osobom, do współwłasności odnoszą się wszystkie przepisy o własności. W sytuacji gdy prawo własności tej samej rzeczy przysługuje więcej niż jednej osobie, mamy do czynienia ze współwłasnością. Istotny także w kontekście Pana zapytania jest art. 206 K.c.:

Każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli.

Podkreślić należy, że każdy ze współwłaścicieli ma prawo posiadać całą rzecz wspólną i nie może być w tym posiadaniu ograniczony do fragmentu rzeczy, który odpowiadałby wielkości jego udziału.

Naruszanie miru domowego, zakaz zbliżania się i kontaktów

Jeżeli wymieniona obca osoba, przebywając na terenie Pana współwłasności, nie narusza miru domowego, nie orzeczono wobec niej zakazu zbliżania się czy też kontaktu z Panem, Pana żoną lub innymi osobami, które przebywają w nieruchomości, to jeśli np. ta osoba przychodzi w gości do małżonki, nie ma ograniczeń prawnych, aby nie przebywała w nieruchomości. Natomiast takie sytuacje jak np. zamieszkanie w nieruchomości tej osoby lub też pobyt w niej przez dłuższy czas wymagają zgody Pana jako współwłaściciela. Przede wszystkim wynika to z tego, że korzystanie przez tę osobę z nieruchomości może wpłynąć na sposób korzystania przez Pana z tej nieruchomości.

Umowa o podział nieruchomości do korzystania

Kolejną rzeczą, którą można podjąć w sprawie, jest np. ustalenie wspólnie z żoną korzystania ze współwłasności poprzez zawarcie umowy albo ustanowienie takiego podziału przez sąd. Pomimo braku możliwości fizycznego podziału rzeczy do korzystania przez poszczególnych współwłaścicieli z tytułu samego faktu posiadania przez nich określonych ułamków w rzeczy wspólnej mogą oni określić umownie, z jakich części rzeczy będą korzystać. Podziałowi takiemu służy umowa o sposób korzystania (quoad usum). Umowa ta ma charakter wyłącznie obligacyjny, nie powoduje w żadnej mierze zniesienia współwłasności. Podział taki podlega jednak pewnym ograniczeniom, nie może bowiem wykluczać żadnego ze współwłaścicieli z jego prawa własności, musi być zgodny z zasadami współżycia społecznego i z ustawą (por. R. Dziczek, Ograniczenia...). Współwłaścicielom przysługuje prawo do zażądania dokonania podziału wspólnej rzeczy quoad usum na mocy postanowienia sądu, jeśli nie uda im się dojść do porozumienia w tej sprawie (postanowienie SN z 4.10.2002 r., III CKN 521/01 LEX nr 57227). W przypadku tak określonego sposobu podziału nieruchomości ta niepożądana osoba nie mogłaby korzystać z Pana części nieruchomości.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93

2. Postanowienie Sądu Najwyższego z 4 października 2002 r., III CKN 521/01, LEX nr 57227