Czy konieczne jest przeprowadzenie postępowania spadkowego po mężu?

Postępowanie spadkowe – konieczność przeprowadzenia

Oczywiście powinna Pani zainicjować postępowanie spadkowe, bowiem pomimo tego, że mąż za życia rozdysponował częścią majątku, pozostaje majątek, który należy do masy spadkowej, a więc m.in. środki na rachunku oraz udziały w spółce. Jeżeli jest Pani jedynym spadkobiercą testamentowym, to należy niniejsze uregulować, tak aby wszelkie aktywa mogły stać się Pani własnością. Zgodnie bowiem z treścią art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. Notariusz na zasadach określonych w przepisach odrębnych sporządza akt poświadczenia dziedziczenia.

Stwierdzenie nabycia spadku

Stwierdzenie nabycia spadku następuje na wniosek i – co do zasady – w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku. Niemniej, zgodnie z art. 681 Kodeksu postępowania cywilnego, możliwe jest również stwierdzenie nabycia spadku w postępowaniu o dział spadku. Nie oznacza to jednak, że sąd działa wtedy z urzędu. Należy bowiem zgodzić się, że przeważnie wniosek o wszczęcie postępowania działowego zawiera także implicite wniosek o stwierdzenie nabycia spadku (zob. np. W. Borysiak, w: Osajda, Komentarz KC, t. III, 2013, art. 1025 KC, Nt 54).

Rozważane postępowanie sądowe prowadzone jest na podstawie art. 669–679² Kodeksu postępowania cywilnego w trybie nieprocesowym, przy czym sąd wydaje postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku po przeprowadzeniu rozprawy. Celem tego postępowania jest ustalenie wszystkich spadkobierców, którzy doszli do dziedziczenia (art. 677 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego). Uczestnikami postępowania o stwierdzenie nabycia spadku są bowiem wszystkie osoby, które mogą być uznane za zainteresowane – czyli, jak wskazałam, spadkobiercy ustawowi.

Zgodnie z art. 670 Kodeksu postępowania cywilnego sąd bada w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku, kto jest spadkobiercą, a także czy spadkodawca pozostawił testament. Sąd może przy tym wezwać osobę, co do której zostanie uprawdopodobnione, że dysponuje testamentem, do złożenia tego dokumentu. W takim przypadku sąd dokona otwarcia i ogłoszenia testamentu. Wniosek należy złożyć w sądzie rejonowym ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy lub skierować sprawę do dowolnego notariusza. Do wniosku należy dołączyć skrócony odpis aktu zgonu spadkodawcy, skrócone odpisy aktów urodzenia uczestników postępowania, a także w przypadku zawarcia związku małżeńskiego, także skrócone odpisy aktów małżeństwa, a także testament. Jeżeli zależy Panu na szybkości, proszę stawić się do notariusza.

Postępowanie spadkowe u notariusza

Następnie, po dokonaniu stwierdzenia nabycia spadku, stanie się Pani właścicielką masy spadkowej. Jedyną wadą postępowania u notariusza jest to, że wszyscy spadkobiercy – także ustawowi, a więc dzieci zmarłego, muszą się stawić z Panią u notariusza. Dział spadku może nastąpić również przed notariuszem lub przed sądem. Postępowanie przed sądem jest tańsze, gdyż czynności notariusza związane są z opłatami notarialnymi, jednak takie postępowanie jest znacznie szybsze.