Czy komornik może zająć dotację na założenie firmy?

Odpowiedzialność członka zarządu za zobowiązania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością

Odpowiedzialność członka zarządu za zobowiązania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest tzw. odpowiedzialnością osobistą. Odpowiedzialność osobista polega na tym, że dłużnik odpowiada za zobowiązania całym swoim majątkiem. Jeśli zatem wydany został przeciwko Panu wyrok zasądzający należność w trybie art. 299 Kodeksu spółek handlowych, niestety taką odpowiedzialność Pan ponosi za zobowiązania spółki. Odpowiedzialność ta jest przy tym odpowiedzialnością nieograniczoną, co oznacza, że ze wszystkich składników majątku można prowadzić egzekucję.

Aby nie być gołosłowną, powołam się m.in. na uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 18 kwietnia 2007 r., sygn. akt V CSK 55/07, gdzie sąd ten wyraźnie wskazał, iż „zgodnie przyjmuje się, że odpowiedzialność członków zarządu jest odpowiedzialnością subsydiarną, osobistą i przy tym nieograniczoną”. Podobnie opowiedział się Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z dnia 31 stycznia 2013 r., sygn. akt I ACa 1367/12.

Natomiast to, jak będzie przebiegać egzekucja, będzie zależało od Pana wierzyciela, ponieważ to on zasadniczo dyryguje przebiegiem postępowania. W myśl bowiem art. 797 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego „we wniosku lub żądaniu przeprowadzenia egzekucji z urzędu należy wskazać świadczenie, które ma być spełnione, oraz sposób egzekucji”. Od tego zatem, jakie sposoby egzekucji wskaże wierzyciel, zależeć będzie przebieg postępowania.

Czy komornik może zająć środki z tytułu zwrotu VAT?

Zgodnie z przepisami egzekucja może toczyć się z wierzytelności, w tym wierzytelności z tytułu zwrotu podatku VAT.

W myśl wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 6 grudnia 2007 roku, sygn. akt I SA/Wa 1604/07, „przy egzekucji z wierzytelności uregulowanej w przepisach art. 895-912 k.p.c. zajęcie wierzytelności obejmuje tylko wierzytelność istniejącą i przysługującą dłużnikowi na podstawie określonego stosunku prawnego”.

Tak więc niestety nawet jeśli zajęcie miało miejsce przed czynnościami powodującymi zwrot VAT-u, jest ono skuteczne.

Winien Pan jednak otrzymać od komornika informację, czy wierzytelność jest zajęta, bo jak stanowi art. 896 § 1 pkt 1 Kodeksu postępowania cywilnego do egzekucji z wierzytelności komornik przystępuje przez jej zajęcie. W celu zajęcia komornik zawiadomi dłużnika, że nie wolno mu odbierać żadnego świadczenia ani rozporządzać zajętą wierzytelnością i ustanowionym dla niej zabezpieczeniem.

Środki pochodzące z dotacji unijnych a egzekucja komornicza

Co do dotacji unijnych to wyjaśniam, iż w myśl art. 831 § 1 pkt 2a nie jej podlegają środki pochodzące z programów finansowanych z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 885, 938 i 1646), chyba że wierzytelność egzekwowana powstała w związku z realizacją projektu, na który środki te były przeznaczone. Tak więc pieniądze pochodzące z dotacji są absolutnie poza możliwością prowadzenia z nich egzekucji.

Natomiast Pan, jak rozumiem, zakupił z tych środków już maszyny, więc takiej sytuacji dotyczy norma art. 831 § 2. Przepis ten stanowi, że „w przypadkach, o których mowa w § 1 pkt 1-2a i 7, nie podlegają egzekucji również sumy i świadczenia w naturze już wypłacone lub wydane, a w przypadku, o którym mowa w § 1 pkt 2a, nie podlegają egzekucji również środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne powstałe w ramach realizacji projektu, na który były przeznaczone środki pochodzące z programów finansowanych z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, przez okres jego trwałości wskazany w umowie o dofinansowanie projektu”. Tak więc maszyny, jeśli zostały zakupione ze środków z takiej dotacji, do czasu obowiązywania umowy, zwyczajowo przez 5 lat, też nie podlegają one egzekucji.