Czy drugi mąż po śmierci żony ma prawo mieszkać w jej domu?

Prawo drugiego męża do roszczenia o zachowek

Podstawa prawna: przepisy Kodeksu cywilnego (K.c.), Kodeksu postępowania cywilnego (K.p.c.) oraz Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (K.r.o.).

Przede wszystkim powinien Pan zapoznać się z treścią testamentu zmarłej żony, albowiem bez wiedzy, co w nim jest zapisane, trudno cokolwiek wyrokować. Mniemam, że nie był Pan w nim ujęty, co z kolei powoduje, że wobec córek zmarłej ma Pan jedynie roszczenie o zapłatę zachowku.

Pańskie prawo do zachowku wynika z treści z art. 991 § 1 K.c., zgodnie z którym – zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni – dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach – połowa wartości tego udziału (zachowek). Innymi słowy, jeżeli żona pozostawiła po sobie dwie córki i Pana, to każdemu z Państwa przypadłby udział w spadku wynoszący 1/3, a zatem zachowek wynosi 1/6 (o ile nie jest Pan osobą trwale niezdolną do pracy).

Utrata prawa do korzystania z mieszkania małżonka po jego śmierci

Z chwilą śmierci żony utracił Pan jednak prawo zamieszkiwania w domu, który do niej należał (najprawdopodobniej). Dotychczas bowiem to zamieszkiwanie wynikało (mniemam, że nie ustanowiono na rzecz Pana służebności osobistej) z art. 28¹ K.r.o., jeżeli prawo do mieszkania przysługuje jednemu małżonkowi, drugi małżonek jest uprawniony do korzystania z tego mieszkania w celu zaspokojenia potrzeb rodziny. Przepis ten stosuje się odpowiednio do przedmiotów urządzenia domowego.

Rekapitulując, o ile córki żony wezwą Pana do opuszczenia lokalu, wydaje się, że nie pozostaje Panu nic innego, jak je opuścić i wystąpić do córek zmarłej żony z żądaniem zapłaty zachowku, który przedstawia wartość 1/6 pozostałego po niej spadku.