Czy dodatek do emerytury z Wielkiej Brytanii podlega opodatkowaniu w Polsce?

Miejsce zamieszkania podatnika – rezydencja podatkowa

W pierwszej kolejności należy odnieść się do kwestii ustalenia, w którym kraju znajduje się Pani rezydencja podatkowa. Ustalenie miejsca zamieszkania podatnika decyduje o zakresie ciążącego na nim obowiązku podatkowego. Inaczej mówiąc, od miejsca zamieszkania zależy, czy podatnik podlega nieograniczonemu, czy ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Nieograniczonym obowiązkiem podatkowym objęci są podatnicy, którzy w Polsce mają miejsce zamieszkania. Podlegają oni obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Natomiast jeśli podatnik będzie miał miejsce zamieszkania za granicą, to w Polsce będzie płacił podatek tylko od dochodów (przychodów) uzyskanych w danym roku podatkowym w Polsce (ograniczony obowiązek podatkowy).

Zgodnie z art. 3 ust. 1–1a ustawy PIT „osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy). Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

1) posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub

2) przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym”.

Analiza powyższych przepisów wskazuje, że wystarczy spełnienie choćby jednego z powyższych warunków, aby zostać uznanym za osobę mającą miejsce zamieszkania na terenie RP i, co za tym idzie, za osobę posiadającą polską rezydencję podatkową. Ustalenie miejsca zamieszkania podatnika decyduje o zakresie ciążącego na nim obowiązku podatkowego. Inaczej mówiąc, od miejsca zamieszkania zależy, czy podatnik podlega nieograniczonemu, czy ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Nieograniczonym obowiązkiem podatkowym objęci są podatnicy, którzy w Polsce mają miejsce zamieszkania.

Ośrodek interesów życiowych podatnika a podleganie opodatkowaniu w Polsce

Jako pierwszy warunek pozwalający na uznanie osoby za mającą miejsce zamieszkania na terytorium RP przepis wskazuje posiadanie centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych). Przesłanka ta została skonstruowana w bardzo szeroki sposób, jeśli chodzi o zakreśloną grupę osób, które na potrzeby podatku dochodowego od osób fizycznych posiadają w Polsce ośrodek interesów życiowych. Wynikać może to z użycia w powołanym powyżej przepisie spójnika „lub” w sformułowaniu „centrum interesów osobistych lub gospodarczych” dla doprecyzowania kiedy uznaje się daną osobę za mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Tym samym określona osoba, która ma ścisłe powiązania biznesowe czy też gospodarcze w Polsce, a całą rodzinę i znajomych w innym państwie, może w takiej sytuacji podlegać opodatkowaniu w Polsce od całości swoich dochodów.

Przez „centrum interesów osobistych” należy rozumieć tzw. ognisko domowe, wszelkie powiązania rodzinne i towarzyskie, aktywność społeczną, polityczną, kulturalną, obywatelską, przynależność do organizacji/klubów, uprawiane hobby itp. Z kolei „centrum interesów gospodarczych” to przede wszystkim miejsce prowadzenia działalności zarobkowej, źródła dochodów, posiadane inwestycje, majątek nieruchomy i ruchomy, polisy ubezpieczeniowe, zaciągnięte kredyty, konta bankowe itd.

Ustawa nie wyjaśnia, w jaki sposób rozumieć to pojęcie, należy więc odnieść się do definicji wypracowanej przez orzecznictwo. Jak czytamy w wyroku WSA w Łodzi z 5.10.2017 (sygn. akt I SA/Łd 493/17), „oceniając, w którym z państw znajduje się centrum życiowych i zawodowych interesów osoby fizycznej, należy wziąć pod uwagę przede wszystkim związki osobiste i ekonomiczne osoby fizycznej z danym państwem, wśród których istotne są więzi rodzinne, towarzyskie, zatrudnienie, działalność polityczna, kulturalna i wszelka inna działalność, miejsce wykonywania działalności gospodarczej i miejsce, z którego osoba zarządza swoim mieniem”.

Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się również osobę fizyczną, która przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. W świetle art. 3 ust. 1a ustawy ww. analizowany warunek stanowi samodzielną podstawę do uznawania określonej kategorii osób za rezydentów, niezależną od omówionego powyżej posiadania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ośrodka interesów życiowych.

Jak rozumiem, mieszka Pani na stałe w Polsce, w związku z czym należy przyjąć, że Pani ośrodek interesów życiowych znajduje się w RP, co z kolei powoduje, że ma Pani status rezydenta podatkowego w Polsce oraz miejsce zamieszkania w Polsce.

Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania

Trzeba jednak pamiętać, że zgodnie z art. 4a ustawy PIT polskie przepisy stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobiegania podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpospolita Polska. W opisanej sprawie należy zatem sięgnąć do treści Konwencji zawartej między Rzeczpospolitą Polską a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i zysków majątkowych.

Stosownie do art. 17 ust. 1 Konwencji polsko-brytyjskiej „emerytury, renty i inne podobne wynagrodzenia wypłacane osobie mającej miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie”.

Natomiast w myśl art. 17 ust. 2 Konwencji „bez względu na postanowienia ustępu 1 niniejszego artykułu, jednorazowe wypłaty w ramach systemu emerytalnego utworzonego w jednym Umawiającym się Państwie i wypłacane na rzecz osoby mającej miejsce zamieszkania w drugim Umawiającym się Państwie podlegają opodatkowaniu tylko w pierwszym wymienionym Państwie”.

Opodatkowanie emerytury z Wielkiej Brytanii

Jak zatem widać, stałe świadczenie emerytalne oraz im podobne są opodatkowane w kraju miejsce zamieszkania podatnika. Skoro zatem Pani miejscem zamieszkania jest Polska, to zarówno emerytura z Polski, jak i emerytura z Wielkiej Brytanii (a także inne podobne świadczenia jak właśnie dodatek do emerytury) podlegają opodatkowaniu wyłącznie w Polsce. Jedynie jednorazowe wypłaty z systemów emerytalnych (np. zasiłek pogrzebowy) podlega opodatkowaniu w Państwie wypłaty.

Polskie zasady podatkowe dla emerytury z Wielkiej Brytanii

Zatem do emerytury wypłacanej przez brytyjską instytucję osobie zamieszkałej w Polsce stosuje się przepisy polskiego prawa podatkowego, gdyż w świetle ww. Konwencji o unikaniu podwójnego opodatkowania świadczenia te podlegają opodatkowaniu tylko w Polsce.

Na marginesie dodajmy, że nieco inne zasady obowiązują w przypadku, gdyby brytyjskie świadczenia wynikały z pełnienia funkcji publicznych w brytyjskim systemie (np. sędzia, poseł, radny). Zakładam jednak, że z taką sytuacją nie mamy do czynienia.

Dodać należy, że w analizowanej sprawie nie dochodzi do podwójnego opodatkowana otrzymywanego z Wielkiej Brytanii emerytury, gdyż ta w świetle ww. Konwencji podlega wyłącznie w jednym państwie (w państwie zamieszkania), tj. w Polsce i tym samym nie podlega opodatkowaniu w Wielkiej Brytanii.

Jeżeli zatem Pani miejscem zamieszkania jest Polska, to zgodnie z obowiązującymi przepisami krajowymi i międzynarodowymi zarówno polskie, jak i brytyjskie świadczenia emerytalne są opodatkowane łącznie w Polsce.