Częściowe ubezwłasnowolnienie syna chorego na autyzm po osiągnięciu pełnoletności

Osoby uprawnione do złożenia wniosku o ubezwłasnowolnienie

Aby dokonać ubezwłasnowolnienia syna, może Pan złożyć wniosek już na rok przed uzyskaniem przez niego pełnoletności, aby ewentualne uprawomocnienie się wyroku nastąpiło zgodnie z jego osiemnastymi urodzinami – wynika to wprost z przepisu art. 545 Kodeksu postępowania cywilnego (w skrócie K.p.c.). Procedura ubezwłasnowolnienia kierowana jest do sądu okręgowego miejsca zamieszkania ubezwłasnowolnionego.

Zgodnie z treścią art. 545 K.p.c.:

„§ 1. Wniosek o ubezwłasnowolnienie może zgłosić:

1) małżonek osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie;

2) jej krewni w linii prostej oraz rodzeństwo;

3) jej przedstawiciel ustawowy.

§ 2. Krewni osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, nie mogą zgłaszać tego wniosku, jeżeli osoba ta ma przedstawiciela ustawowego.

§ 3. Wniosek o ubezwłasnowolnienie częściowe można zgłosić już na rok przed dojściem do pełnoletności osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie.

§ 4. Kto zgłosił wniosek o ubezwłasnowolnienie w złej wierze lub lekkomyślnie, podlega karze grzywny”.

Wniosek powinien spełniać wymogi pisma procesowego (art. 511 § 1 w zw. z art. 126 § 1 i 2 oraz art. 187 K.p.c.).

Co powinien zawierać wniosek o ubezwłasnowolnienie?

„Kodeks postępowania cywilnego nie zawiera wymogów szczególnych dotyczących omawianego wniosku (z wyjątkiem uprawnienia sądu określonego w art. 552 § 1 K.p.c.), ale nie ulega wątpliwości, że musi on zawierać żądanie ubezwłasnowolnienia całkowitego albo częściowego, wskazanie przyczyny określonej w art. 13 § 1 K.c., względnie art. 16 § 1 K.c., a także wskazanie okoliczności, z których wypływa uprawnienie wnioskodawcy do złożenia tego wniosku. Sąd jest związany treścią wniosku oraz wskazaną w uzasadnieniu podstawą ubezwłasnowolnienia, dopuszczalne jest jednak – stosownie do wyników postępowania dowodowego – orzeczenie ubezwłasnowolnienia częściowego, chociażby żądanie wniosku dotyczyło ubezwłasnowolnienia całkowitego” (post. SN z 13.12.1976 r., sygn. akt I CR 441/76).

Wniosek podlega stałej opłacie sądowej w kwocie 100 zł. Poza ogólnymi warunkami przewidzianymi dla pism procesowych wszczynających postępowanie wniosek o ubezwłasnowolnienie powinien zawierać:

1) żądanie ubezwłasnowolnienia całkowitego lub częściowego;

2) wskazanie przyczyny ubezwłasnowolnienia; przyczyny te wymienione są w art. 13 § 1 i art. 16 § 1 K.c.;

3) wskazanie uprawnienia do zgłoszenia wniosku, gdyż wniosek zgłoszony przez osobę nieuprawnioną podlega oddaleniu bez rozprawy (art. 514 § 2 K.p.c.).

Dokumentem potrzebnym do złożenia wniosku jest odpis skrócony aktu urodzenia ubezwłasnowolnionego. Dodatkowo może Pan załączyć zaświadczenie od lekarza wskazujące na zasadność ubezwłasnowolnienia i obecną chorobę. Proszę jednak pamiętać, iż w toku postępowania sądowego syn zostanie poddany badaniu przez biegłych psychiatrów w zakresie przesłanek uzasadniających ubezwłasnowolnienie i to oni zdecydują, czy istnieje taka zasadność.