Co robić, gdy gmina chce przenieść dożywotnika do DPS-u?

Na kim ciąży obowiązek wnoszenia opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej?

Zgodnie z art. 61 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej obowiązek wnoszenia opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej ciąży na:

• mieszkańcu domu (a jeżeli jest on małoletni – wówczas na jego przedstawicielu ustawowym z dochodów małoletniego),
• małżonku, zstępnym lub wstępnym,
• gminie, z której dana osoba została skierowana do domu pomocy społecznej,
• przy czym jeżeli mieszkaniec ponosi pełną odpłatność, wówczas ani jego krewni, ani gmina nie będą w niej partycypować.

W myśl art. 61 ust. 2a opłatę mogą ponosić również inne osoby niż wyżej wymienione, ale tylko wówczas, jeżeli dobrowolnie zobowiążą się do tego w umowie zawieranej z kierownikiem ośrodka pomocy społecznej. Oznacza to, że osoba fizyczna niespokrewniona z mieszkańcem domu pomocy społecznej nie może bez swojej zgody być zobowiązana do ponoszenia opłat za jego pobyt w tym domu.

Tym samym aby zobowiązać się do ponoszenia opłat za pobyt osoby, której dotyczy zapytanie, w domu pomocy społecznej, musiałaby Pani zawrzeć z kierownikiem ośrodka pomocy społecznej stosowną umowę. Jednakże organ nie może zmusić Pani do jej zawarcia (art. 103 ust. 2).

Skierowanie dożywotnika do domu pomocy społecznej

Co za tym idzie, jeżeli nie zawarła Pani wskazanej wyżej umowy, wówczas gmina nie może żądać od Pani partycypowania w wydatkach poniesionych na opłaty dla osoby skierowanej do domu pomocy społecznej w trybie art. 61 ust. 3. W tym aspekcie bez znaczenia pozostaje fakt wcześniejszego zawarcia umowy dożywocia z osobą skierowaną.

Skierowanie dożywotnika do domu pomocy społecznej może mieć wpływ na dalsze losy zawartej z nim umowy dożywocia. Zgodnie z art. 908 Kodeksu cywilnego przez umowę dożywocia nabywca, w zamian za przeniesienie własności nieruchomości, zobowiązuje się zapewnić zbywcy (tzw. dożywotnikowi) dożywotnie utrzymanie. W zawartej przez Panią umowie zobowiązała się Pani do zapewnienia dożywotnikowi utrzymania poprzez opiekę, zapłatę kwoty 160 zł miesięcznie, a także do zagwarantowanie dożywotnikowi możliwości dalszego zamieszkiwania w domu, który od niego Pani nabyła.

Zamiana uprawnień wynikających z umowy dożywocia na rentę

Wskutek pobytu dożywotnika w domu pomocy społecznej nie będzie mogła Pani wykonywać na jego rzecz obowiązków wynikających z umowy, ponieważ prawdopodobnie nie będzie Pani pozostawała z nim w bezpośredniej styczności. W konsekwencji dożywotnik może na podstawie art. 913 § 1 Kodeksu wystąpić do sądu z powództwem o zamianę wszystkich lub niektórych uprawnień przysługujących mu na podstawie umowy na dożywotnią rentę odpowiadającą wartości tych uprawnień.

Zasadność powództwa dożywotnika będzie jednak zależała od okoliczności konkretnego przypadku i na dzień dzisiejszy nie sposób przewidzieć, jakie byłoby w tym zakresie rozstrzygnięcie sądu.

Ponadto gdyby po umieszczeniu dożywotnika w domu pomocy społecznej zaprzestała Pani wykonywania na jego rzecz wynikających z umowy świadczeń pieniężnych, wówczas dożywotnik może pozwać Panią o zapłatę zaległych kwot.