Ciąża i kolejne umowy na czas określony w szkole

Umowy z nauczycielem

Zgodnie z obecnym brzmieniem art. 10 ust. 2 Karty Nauczyciela „z osobą posiadającą wymagane kwalifikacje, z zastrzeżeniem ust. 3, i rozpoczynającą pracę w szkole stosunek pracy nawiązuje się na podstawie umowy o pracę na czas określony na jeden rok szkolny w celu odbycia stażu wymaganego do uzyskania awansu na stopień nauczyciela kontraktowego, z zastrzeżeniem ust. 7. W przypadkach, o których mowa w art. 9c ust. 5f i art. 9g ust. 8, w razie ustalenia dodatkowego stażu, z nauczycielem stażystą nawiązuje się stosunek pracy na czas określony na kolejny jeden rok szkolny”.

Nowelizacja Karty Nauczyciela

Powyższy przepis ma ulec całkowitej zmianie od dnia 1 września 2022 r. Zgodnie z art. 10 ust. 2 w brzmieniu znowelizowanym ustawą o zmianie ustawy Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw z dnia 5 sierpnia 2022 r. (wejście w życie w dniu 1 września 2022 r.) „stosunek pracy z osobą rozpoczynającą pracę w szkole, która nie posiada stopnia awansu zawodowego oraz posiada wymagane kwalifikacje – nawiązuje się na podstawie umowy o pracę na czas określony na 2 lata szkolne”.

Dodany ma zostać także ust. 3a, z którego wynika, że stosunek pracy z nauczycielem, który nie posiada stopnia awansu zawodowego, posiada wymagane kwalifikacje, posiada co najmniej 2 lata pracy w szkole oraz posiada co najmniej dobrą ocenę pracy – nawiązuje się na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony.

Nauczyciel, który w ciągu sześciu lat od rozpoczęcia odbywania przygotowania do zawodu nie uzyska stopnia nauczyciela mianowanego, będzie mógł być zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas określony na jeden rok szkolny. Umowa taka będzie mogła zostać zawarta więcej niż jeden raz (art. 10 ust. 3b znowelizowanej ustawy).

Zasady zawarcia umowy na czas nieokreślony

Podsumowując, w nowelizacji Karty Nauczyciela nie znajduje się zapis dotyczący tego, że trzecia umowa o pracę musi być zawarta z nauczycielem na czas nieokreślony. Nie jestem pewna, skąd uzyskała Pani taką informację. Nauczyciel przez 3 lata i 9 miesięcy ma odbywać przygotowanie do zawodu nauczyciela. Przez pierwsze 2 lata pracy w szkole nauczyciel ma być zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas określony, a po przepracowaniu co najmniej 2 lat oraz uzyskaniu co najmniej dobrej oceny pracy – na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony.

Zgodnie z art. 10 ust. 12 ustawy „okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony zawartej w przypadku zaistnienia potrzeby wynikającej z organizacji nauczania, zgodnie z ust. 7, a także łączny okres zatrudnienia na podstawie tych umów między tymi samymi stronami stosunku pracy, nie może przekraczać 36 miesięcy”.

Zgodnie z art. 10 ust. 13 Karty Nauczyciela do okresu zatrudnienia, o którym mowa w ust. 12 (cytowałam powyżej), wlicza się umowy o pracę na czas określony, o których mowa w ust. 12, zawarte na następujące po sobie okresy, o ile przerwa między rozwiązaniem poprzedniej a nawiązaniem kolejnej umowy o pracę nie przekroczyła 3 miesięcy. Niemniej, zwracam uwagę, że przepis ten nie zostaje zmieniony nowelizacją.

Potrzeba wynikająca z organizacji nauczania

Zgodnie z kolei z art. 10 ust. 14 pkt 1 Karty Nauczyciela, który według mnie ma Pani na myśli, wynika, że „jeżeli okres zatrudnienia na podstawie umów o pracę na czas określony, o których mowa w ust. 12, przekracza okres, o którym mowa w ust. 12, z dniem następującym po upływie tego okresu, stosunek pracy przekształca się w przypadku nauczyciela, o którym mowa w ust. 3a – w stosunek pracy na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, z wyjątkiem przypadków, o których mowa w ust. 3b”.

Powyższe dotyczy więc wyłącznie nauczyciela, który został zatrudniony w związku z potrzebą organizacji nauczania lub zastępstwa nieobecnego nauczyciela oraz w stosunku do nauczyciela, który co prawda nie posiada stopnia awansu zawodowego, ale posiada wymagane kwalifikacje, co najmniej 2 lata pracy w szkole oraz co najmniej dobrą ocenę pracy.

Podsumowując, sytuacja, o której Pani mówi, dotyczy wyłącznie umowy o pracę zawartej z nauczycielem w przypadku zaistnienia potrzeby wynikającej z organizacji nauczania lub zastępstwa. W takim przypadku okres zatrudnienia na podstawie umów o pracę nie może przekraczać 36 miesięcy, a do okresu zatrudnienia wlicza się umowy o pracę zawarte na następujące po sobie okresy, o ile przerwa między rozwiązaniem poprzedniej a nawiązaniem kolejnej umowy o pracę nie przekroczyła 3 miesięcy.

Zasiłek macierzyński jako przerwa w zatrudnieniu

W przedstawionej przez Panią sytuacji umowa o pracę terminowa zakończyła się w dniu porodu (została przedłużona do dnia porodu). Zakładając nawet, że zawarte z Panią umowy o pracę były zawarte w związku z potrzebą organizacji nauczania lub zastępstwa, należy stwierdzić, że nie przebywała Pani na urlopie macierzyńskim, ponieważ pozostawała Pani bez zatrudnienia, gdyż umowa o pracę uległa rozwiązaniu. W świetle przepisów prawa korzystała Pani z zasiłku macierzyńskiego (ale nie przebywała Pani na urlopie macierzyńskim), bowiem nabyła Pani do niego prawo wskutek zajścia w ciążę w trakcie trwania umowy o pracę. Wobec tego w świetle przepisów prawa przerwa między rozwiązaniem poprzedniej a nawiązaniem kolejnej umowy o pracę przekroczy 3 miesiące.

Oczywiście jakakolwiek dyskryminacja w zatrudnieniu, w tym ze względu na płeć, jest niedopuszczalna, co wynika wprost z art. 11³ Kodeksu pracy. Niemniej nie można w mojej ocenie zarzucić pracodawcy (dyrektorowi szkoły), że jest Pani traktowana gorzej jako pracownik z powodu płci, bowiem zasady, o których Pani pisze, wynikają z powszechnie obowiązujących przepisów prawa, które pracodawca ma obowiązek stosować.

Umowy czasowe

Nadmienię również, że zasada dotycząca tego, że łączna liczba umów o pracę na czas określony nie może przekraczać trzech lub 33 miesięcy (wtedy de facto kolejne umowy poczytuje się za zawarte na czas nieokreślony) wynika także z art. 25¹ § 1 Kodeksu pracy. Niemniej, zapisy te nie mają zastosowania do nauczycieli, bowiem sposób ich zatrudniania reguluje wprost Karta Nauczyciela, a Kodeks pracy stosuje się w stosunku do nauczycieli jedynie uzupełniająco (czyli wtedy, gdy Karta Nauczyciela takiej kwestii nie reguluje, co nie zostaje spełnione w tym przypadku).

To, co dla Pani w mojej ocenie istotne w obecnej sytuacji i w związku z nowelizacją, jako że jest Pani obecnie nauczycielem kontraktowym, to art. 17 ustawy nowelizującej, zgodnie z którym stosunek pracy z nauczycielem, który przed dniem 1 września 2022 r. uzyskał stopień nauczyciela kontraktowego, lecz do tego dnia nie uzyskał stopnia nauczyciela mianowanego, nawiązuje się na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, z wyjątkiem określonym w art. 10 ust. 7 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą. Powyższe nie będzie, jednakże, dotyczyć nauczycieli zatrudnionych w przypadku zaistnienia potrzeby wynikającej z organizacji nauczania lub zastępstwa nieobecnego nauczyciela.

Z kolei art. 18 ustawy nowelizującej wskazuje, że od dnia 1 września 2022 r. nauczyciel, który przed tym dniem uzyskał stopień nauczyciela kontraktowego, dla celów płacowych jest traktowany jak nauczyciel początkujący.