Ciągłe kontrolowanie przez męża - co zrobić?

Podstawę prawną niniejszej opinii stanowią przepisy Kodeksu karnego zwanego dalej K.k.

Z treści Pani pytania wynika, że Pani mąż kontroluje Pani telefon. Stan taki trwa od dłuższego czasu. Celem takiego działania jest sprawdzenia gdzie Pani przebywa. Mąż podejrzewa Panią o zdradę, lecz nic takiego nie ma miejsca. Nie zamierza się Pani dłużej tłumaczyć z każdego telefonu z numeru, którego Pani mąż nie zna. Zastanawia się Pani, co w tej sytuacji może zrobić.

Zdobywanie informacji bez uprawnienia

Zachowanie Pani męża może wypełniać znamiona czynu z art. 267 § 3 K.k., zgodnie z którym „tej samej karze [przyp. grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2] podlega, kto w celu uzyskania informacji, do której nie jest uprawniony, zakłada lub posługuje się urządzeniem podsłuchowym, wizualnym albo innym urządzeniem lub oprogramowaniem”.

Prócz odpowiedzialności karnej, o ile udałoby się organom ścigania wykazać sprawstwo po stronie męża, mogłaby Pani dochodzić zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych w ramach odpowiedzialności cywilnej.

Ochrona prywatności a kontrolowanie przez męża

W pierwszej kolejności przywołać należy przede wszystkim treść art. 49 Konstytucji, zgodnie z którym „zapewnia się wolność i ochronę tajemnicy komunikowania się. Ich ograniczenie może nastąpić jedynie w przypadkach określonych w ustawie i w sposób w niej określony”. Zgodnie z art. 47 konstytucji: „każdy ma prawo do ochrony prawnej życia prywatnego, rodzinnego, czci i dobrego imienia oraz do decydowania o swoim życiu osobistym”. W literaturze przedmiotu prezentowany jest jednolity pogląd jakoby z treści art. 49 Konstytucji należało wyprowadzić „generalny zakaz stosowania podsłuchu telefonicznego, czy wchodzenia w inny sposób w krąg wiadomości, dotyczących życia, interesów i działań innych osób” (W. Skrzydło, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, wyd. 4, Kraków 2000, s. 59).

Zgodnie z art. 23 Kodeksu cywilnego „dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach”.

Żądanie zaprzestania kontrolowania

Ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia można także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w Kodeksie można również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny. W razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków.

Reasumując, w Pani przypadku możemy mieć do czynienia z odpowiedzialnością cywilną i karną. Pozwolę sobie polecić złożenie zawiadomienia o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstwa z art. 267 § 3 K.k. Zawiadomienie takie może Pani złożyć zarówno na policji (ustnie), jak i w prokuraturze (pisemnie). Osobiście jestem zwolennikiem pisemnego składana zawiadomienia o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstwa. Składając zawiadomienie na piśmie, prokuratur od razu ma wiedzę o Pani zgłoszeniu, a nadzorujący sprawę prokurator przekazując sprawę na policję wydaje zarządzenia, w którym wskazuje, jakie czynności mają być wykonane.