Brak zapłaty za usługę i wypowiedzenie umowy

Odstąpienie od umowy z uwagi na niewykonanie zobowiązań po stronie usługobiorcy

Powiem wprost: jako usługodawca nie tylko Pani ma prawo, ale wręcz powinna Pani niezwłocznie wykonać czynności, które uwolnią Panią od tego nierentownego zobowiązania i które doprowadzą do egzekucji zaległych należności z faktur. Najstosowniejszą z dróg w mojej ocenie w tym przypadku będzie odstąpienie od umowy z uwagi na niewykonanie zobowiązań po stronie usługobiorcy, polegające na nieregulowaniu umówionej należności za świadczenie usług.

Usługi księgowe to z prawnego punktu widzenia zobowiązanie polegające na umówionym świadczeniu realizowanym bądź jako dzieło, bądź jako zlecenie (w zależności od przyjętych w umowie konstrukcji świadczenia). Istotą takiego zobowiązania jest wzajemność, w sensie art. 487 § 2 K.c.: „Umowa jest wzajemna, gdy obie strony zobowiązują się w taki sposób, że świadczenie jednej z nich ma być odpowiednikiem świadczenia drugiej”.

Polega to na tym, że Pani jako usługobiorca świadczy usługi księgowe w zamian za zapłatę ceny umówionej, klient zaś jako usługodawca ma zapłacić za usługę. Jeżeli którakolwiek ze stron nie spełnia swego świadczenia mamy do czynienia z niewykonaniem zobowiązań, co w pełni uzasadnia odstąpienie od tejże umowy w trybie art. 491 § 1 K.c.:

„Art. 491 § 1. Jeżeli jedna ze stron dopuszcza się zwłoki w wykonaniu zobowiązania z umowy wzajemnej, druga strona może wyznaczyć jej odpowiedni dodatkowy termin do wykonania z zagrożeniem, iż w razie bezskutecznego upływu wyznaczonego terminu będzie uprawniona do odstąpienia od umowy. Może również bądź bez wyznaczenia terminu dodatkowego, bądź też po jego bezskutecznym upływie żądać wykonania zobowiązania i naprawienia szkody wynikłej ze zwłoki”.

Jak postąpić z nieuczciwym zleceniodawcą niewywiązującym się z umowy?

W praktyce należy postąpić następująco:

1. wystosować pisemne wezwanie do wykonania zobowiązania, tj. z zapłaty za świadczone usługi na podstawie wystawionych faktur i umowy, oraz wyznaczyć termin (np. 7 dni od doręczenia pisma) wykonania zobowiązania, informując, że po upływie tego terminu nastąpi:
   • odstąpienie od umowy,
   • skierowanie sprawy na drogę sądową w celu wyegzekwowania należności z umowy w wysokości wskazanej w fakturach.

Warto dodać formułkę, że brak odpowiedzi uznaje się za odmowę wykonania zobowiązania. Pismo należy doręczyć za potwierdzeniem odbioru.

2. W razie braku spełnienia świadczenia w ww. terminie należy złożyć pisemne oświadczenie o odstąpieniu od umowy na podstawie art. 491 § 1 K.c. i doręczyć je za potwierdzeniem odbioru. Z datą doręczenia oświadczenia uznaje się je za skuteczne, czyli umowa przestaje obowiązywać.

Co do zaległej zapłaty, proponuję w razie braku realizacji zobowiązania skierować sprawę do sądu w trybie uproszczonym o wydanie nakazu zapłaty – faktury i wezwanie (pkt. 1) są pełnym materiałem dowodowym w takiej sprawie. Wnioskując dodatkowo o nadanie klauzuli natychmiastowej wykonalności, można szybko z pomocą komornika wyegzekwować zaległość.

Myślę, że nie warto czekać, tylko niezwłocznie przystąpić do działania, bo to zobowiązanie, zamiast przynosić zysk, jest dla Pani ciężarem.