Błędne określenie ceny na Allegro

Błąd w cenie przedmiotu wystawionego na Allegro zauważony dopiero po jego zakupie przez użytkownika serwisu

Z Pana relacji wynika, że doszło do błędnego określenia ceny sprzedawanego produktu na Allegro, jednak błąd ten został zauważony dopiero po jego zakupie przez kupującego (użytkownika tego serwisu). Obecnie kupujący domaga się wydania zakupionego przedmiotu. Pana pracownik zamiast jednak powołać się na błąd w ustaleniu ceny, powołał się na wcześniejszą sprzedaż towaru, zanim doszło do rozstrzygnięcia aukcji, co było niewątpliwie niewłaściwe.

Na początek trzeba powiedzieć kilka słów o tym, w jaki sposób zawierane są umowy za pośrednictwem Allegro oraz kiedy następuje zawarcie umowy.

Art. 3 ust. 2 regulaminu Allegro wskazuje dwa podstawowe tryby zawierania umów sprzedaży:

• Licytacyjny (aukcja licytacyjna): „sprzedający poprzez wystawienie Towaru zaprasza do składania ofert celem zawarcia umowy z Użytkownikiem, który zaoferował najwyższą cenę”. W tym wypadku stosować należy przepisy Kodeksu cywilnego (K.c.) o licytacji (aukcji). Istotne jest to, że w toku aukcji oferty składają licytanci (w drodze tzw. postąpień), samo wystawienie przedmiotu na aukcji nie jest bowiem ofertą, a jedynie zaproszeniem do ich składania.

• Ofertowy („kup teraz”): „kupujący poprzez wybranie opcji Kup teraz ma możliwość natychmiastowego nabycia wystawionego Towaru za stałą, z góry określoną przez Sprzedawcę cenę”. Istotne jest to, że już samo wystawienie przedmiotu stanowi ofertę sprzedaży – zatem tutaj ofertę składa sprzedawca, a nie kupujący. Kupujący, korzystając z opcji „kup teraz”, dokonuje bowiem przyjęcia oferty. Stosujemy przepisy K.c. o ofercie składanej drogą elektroniczną i jej przyjęciu.

Zakup przedmiotu na Allegro w trybie ''kup teraz''

W trybie licytacyjnym cena nie jest określona z góry, zależy bowiem od kolejnych postąpień użytkowników. Możliwe jest jedynie zastrzeżenie przez sprzedawcę ceny minimalnej (art. 3 ust. 4 regulaminu) – jest to określona przez sprzedawcę najniższa cena, za jaką zgadza się sprzedać wystawiony towar. Sprzedawca ma w ten sposób możliwość zabezpieczenia się przed sprzedażą rzeczy po zbyt niskiej cenie. Cena minimalna nie stanowi elementu oferty (bo sprzedawca jej nie składa), a jedynie jeden z warunków aukcji. Natomiast w trybie ofertowym cena jest z góry określona przez sprzedawcę i stanowi element oferty sprzedaży.

W Pana przypadku przedmiot został zapewne wystawiony z ceną sztywną (w trybie ofertowym „kup teraz”).

W trybie ofertowym: „zawarcie umowy następuje z chwilą potwierdzenia przez kupującego skorzystania z opcji Kup teraz, o czym sprzedający jest automatycznie powiadamiany” (z momentem kliknięcia opcji „kup teraz”) – art. 7 ust. 2 regulaminu.

Niestety niewątpliwie kupującemu przysługuje najważniejsze roszczenie, tj. roszczenie o wykonanie umowy. Zgodnie bowiem z art. 535 § 1 K.c.: „przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę”.

Prawidłowo sformułowany pozew w takiej sprawie powinien więc zawierać żądanie nakazania sprzedawcy przeniesienia na kupującego własności rzeczy i wydania mu tej rzeczy za jednoczesną zapłatą ceny i odebrania rzeczy przez kupującego. O ile Pan jako sprzedawca rzeczywiście taki przedmiot ma, o tyle z wykonaniem tego wyroku nie powinno być większego problemu, natomiast kłopot zaczyna się, gdy sprzedawca go nie ma. Wtedy będziemy mieli do czynienia z odszkodowaniem. Odpowiedzialny będzie właściciel konta Allegro, z którego została wystawiona aukcja.

Błąd w oświadczeniu woli

Jedynym rozwiązaniem w Pana przypadku jest powołanie się na wadę oświadczenia woli, a dokładniej na błąd. W przypadku błędu oświadczenie woli złożone pod jego wpływem nie powoduje nieważności czynności prawnej, ale można uchylić się od skutków prawnych takiego oświadczenia.

Zgodnie z art. 84 § 1 K.c.: „W razie błędu co do treści czynności prawnej można uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia woli. Jeżeli jednak oświadczenie woli było złożone innej osobie, uchylenie się od jego skutków prawnych dopuszczalne jest tylko wtedy, gdy błąd został wywołany przez tę osobę, chociażby bez jej winy, albo gdy wiedziała ona o błędzie lub mogła z łatwością błąd zauważyć; ograniczenie to nie dotyczy czynności prawnej nieodpłatnej”. Zgodnie z § 2 wyżej cytowanego przepisu: „można powoływać się tylko na błąd uzasadniający przypuszczenie, że gdyby składający oświadczenie woli nie działał pod wpływem błędu i oceniał sprawę rozsądnie, nie złożyłby oświadczenia tej treści (błąd istotny)”.

Przepis wskazuje, że można powołać się na tę wadę oświadczenia woli tylko w przypadku błędu co do treści czynności prawnej. Treścią czynności prawnej jest takie zachowanie stron, które jest zgodne z prawem i zmierza do wywołania określonych skutków prawnych poprzez składanie przez strony oświadczeń woli, które tworzą treść czynności prawnych.

Błędnie ustalona cena na aukcji internetowej

Umowa kupna sprzedaży zawierana na aukcji internetowej jest czynnością prawną, a oferowana cena jest istotnym jej elementem, stąd w przypadku błędnie ustalonej ceny można powołać się na błąd co do treści czynności prawnej.

W opisanym przypadku mamy do czynienia z lokówką, ruchomością, która najczęściej nie kojarzy się konsumentowi z urządzeniem o nadzwyczaj wygórowanej cenie (odmiennie m.in. w przypadku nieruchomości albo ruchomości takich jak samochody czy statki).

Jedyną szansą na wygranie sprawy sądowej jest powołanie się na fakt, że kupujący wiedział o błędzie lub mógł z łatwością go zauważyć. Wprawdzie spotkałem się ze sprawami, gdzie sąd oddalał powództwo o wydanie rzeczy właśnie z uwagi na błąd osoby wystawiającej przedmiot na Allegro, jednak tam stanowisko o błędzie sprzedającego było do obronienia, gdyż przedmiotem sprzedaży były ruchomości znacznej wartości (motoryzacja – jeszcze sprzed zmiany regulaminu Allegro dotyczącej sprzedaży tego asortymentu), a wystawiona cena była śmiesznie niska i odbiegała od ceny rynkowej o kilkaset procent. W opisanym przypadku mamy jednak do czynienia z wystawieniem lokówki, przedmiotu małego, gdzie kupujący mógł po prostu pomyśleć, że zdarzyła mu się oferta życia (mimo że wnioskuję, iż lokówka należała do drogich tego typu ruchomości – różnica w cenie wynosi bowiem 700 zł).

Uchylenie się sprzedawcy od skutków prawnych zawartej umowy

Ponadto błąd pozwoli uchylić się Panu jako sprzedawcy od skutków prawnych zawartej umowy tylko i wyłącznie w przypadku, gdy błąd był istotny (błąd uzasadnia przypuszczenie, że sprzedawca nie działając pod wpływem swego błędu i oceniając sprawę rozsądnie, nie sprzedałby danego produktu za wskazaną przy produkcie cenę), co też trzeba uzasadnić.

Jak wynika z powyższego, jeżeli dojdzie do sprawy sądowej, to jedyną linią obrony jest powołanie się na fakt, że kupujący z łatwością mógł błąd zauważyć lub nawet wiedział on o błędzie.

Zgodnie z art. 88 § 1 K.c. oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli, które zostało złożone innej osobie pod wpływem błędu lub groźby, następuje poprzez oświadczenie złożone tej osobie na piśmie.

Zatem musi Pan złożyć oświadczenie w formie pisemnej i przesłać (przekazać) je drugiej stronie w takiej formie. Może Pan to zrobić za pomocą listu poleconego (w takim przypadku najlepiej dla celów dowodowych, aby list ten został przesłany za zwrotnym potwierdzeniem odbioru).

Uprawnienie do uchylenia się od skutków oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu wygasa z upływem roku od jego wykrycia. Po tym terminie nie może się Pan uchylić od skutków własnego oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu.

Niestety na Pana niekorzyść świadczy to, że na Allegro występuje Pan zapewne jako przedsiębiorca, który w stosunkach cywilnych jest zobowiązany do zachowania wyższej staranności przy wykonywaniu swojej działalności, niż to się tyczy zwykłego konsumenta. Wynika z tego, że sąd ma dodatkowy argument, żeby nie uznać Pana błędu, gdyż powinien Pan z wyższym miernikiem staranności dbać o swój interes.

Oczywiście wyjaśniam Panu, jak wygląda sprawa z punktu widzenia przepisów prawa. Pozostaje kwestia, czy po Pana oświadczeniu o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu kupujący zdecyduje się wnieść sprawę do sądu. Jeżeli tak, to widzę spore szanse na wygranie przez niego tego procesu.