Bezpośrednia sprzedaż telefonu a rękojmia za wady

Sprzedaż telefonu jako osoba prywatna a reklamacja kupującego

W opisanej sprawie istnieją przesłanki do stosowania przepisów o rękojmi za wady rzeczy sprzedanej. Mimo że nie jest Pan przedsiębiorcą, to obowiązują Pana te przepisy, które nie zawierają modyfikacji na korzyść konsumenta. Cytuję poniżej fragmenty Kodeksu cywilnego (K.c.) w zakresie istnych w sprawie regulacji:

„Art. 535. [Umowa sprzedaży]

§ 1. Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.”

Bez wątpienia do takiej sprzedaży doszło i tu strony są zgodne. Pan wcześniej (co ważne) złożył publicznie ofertę sprzedaży na OLX.

„Art. 543. [Oferta handlowa]

Wystawienie rzeczy w miejscu sprzedaży na widok publiczny z oznaczeniem ceny uważa się za ofertę sprzedaży.”

Doszło do sprzedaży bezpośredniej – zapłaty ceny i wydania rzeczy – czyli umowę wykonały obie strony:

„Art. 545. [Wydanie i odebranie rzeczy]

§ 1. Sposób wydania i odebrania rzeczy sprzedanej powinien zapewnić jej całość i nienaruszalność; w szczególności sposób opakowania i przewozu powinien odpowiadać właściwościom rzeczy.

§ 2. W razie przesłania rzeczy sprzedanej na miejsce przeznaczenia za pośrednictwem przewoźnika, kupujący obowiązany jest zbadać przesyłkę w czasie i w sposób przyjęty przy przesyłkach tego rodzaju; jeżeli stwierdził, że w czasie przewozu nastąpił ubytek lub uszkodzenie rzeczy, obowiązany jest dokonać wszelkich czynności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności przewoźnika.”

Umowa sprzedaży między osobami prywatnymi

Moment wydania rzeczy zawsze warto potwierdzić choćby zwykłym: odebrałem dnia tego i tego to, za cenę taką a taką – nawet jeśli ma miejsce sprzedaż niekonsumencka. Bowiem z tą chwilą łączą się określone skutki prawne co do odpowiedzialności za rzecz:

„Art. 548. [Przejście korzyści i ciężarów]

§ 1. Z chwilą wydania rzeczy sprzedanej przechodzą na kupującego korzyści i ciężary związane z rzeczą oraz niebezpieczeństwo przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy.

§ 2. Jeżeli strony zastrzegły inną chwilę przejścia korzyści i ciężarów, poczytuje się w razie wątpliwości, że niebezpieczeństwo przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy przechodzi na kupującego z tą samą chwilą.

§ 3. Jeżeli rzecz sprzedana ma zostać przesłana przez sprzedawcę kupującemu będącemu konsumentem, niebezpieczeństwo przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy przechodzi na kupującego z chwilą jej wydania kupującemu. Za wydanie rzeczy uważa się jej powierzenie przez sprzedawcę przewoźnikowi, jeżeli sprzedawca nie miał wpływu na wybór przewoźnika przez kupującego. Postanowienia mniej korzystne dla kupującego są nieważne.”

Odpowiedzialność sprzedającego z tytułu rękojmi

Musi Pan jednak wiedzieć, że z mocy prawa z każdą sprzedażą automatycznie włącza się rękojmia jako forma ochrony za wady rzeczy:

„Art. 556. [Rękojmia]

Sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę fizyczną lub prawną (rękojmia).

Art. 556¹. [Wada fizyczna]

§ 1. Wada fizyczna polega na niezgodności rzeczy sprzedanej z umową. W szczególności rzecz sprzedana jest niezgodna z umową, jeżeli:

1) nie ma właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia;

2) nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego, w tym przedstawiając próbkę lub wzór;

3) nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia;

4) została kupującemu wydana w stanie niezupełnym.”

Poinformowanie kupującego o wadzie rzeczy sprzedawanej

Jest możliwe zwolnienie się z tej odpowiedzialności, gdy kupujący wie o wadzie, a także gdy strony tak ustaliły pisemnie:

Art. 557. [Zwolnienie od odpowiedzialności]

§ 1. Sprzedawca jest zwolniony od odpowiedzialności z tytułu rękojmi, jeżeli kupujący wiedział o wadzie w chwili zawarcia umowy.

§ 2. Gdy przedmiotem sprzedaży są rzeczy oznaczone tylko co do gatunku albo rzeczy mające powstać w przyszłości, sprzedawca jest zwolniony od odpowiedzialności z tytułu rękojmi, jeżeli kupujący wiedział o wadzie w chwili wydania rzeczy. Przepisu tego nie stosuje się, gdy kupującym jest konsument.

§ 3. Sprzedawca nie jest odpowiedzialny względem kupującego będącego konsumentem za to, że rzecz sprzedana nie ma właściwości wynikających z publicznych zapewnień, o których mowa w art. 5561 § 2, jeżeli zapewnień tych nie znał ani, oceniając rozsądnie, nie mógł znać albo nie mogły one mieć wpływu na decyzję kupującego o zawarciu umowy sprzedaży, albo gdy ich treść została sprostowana przed zawarciem umowy sprzedaży.

Art. 558. [Modyfikacje odpowiedzialności]

§ 1. Strony mogą odpowiedzialność z tytułu rękojmi rozszerzyć, ograniczyć lub wyłączyć. Jeżeli kupującym jest konsument, ograniczenie lub wyłączenie odpowiedzialności z tytułu rękojmi jest dopuszczalne tylko w przypadkach określonych w przepisach szczególnych.

§ 2. Wyłączenie lub ograniczenie odpowiedzialności z tytułu rękojmi jest bezskuteczne, jeżeli sprzedawca zataił podstępnie wadę przed kupującym.”

W opisanej sprawie rękojmia więc trwa i kupujący ma prawo się na nią powoływać. Pan natomiast powinien wykazać, w ramach obrony, że do chwili wydania wskazana wada nie istniała, czego potwierdzeniem było przyjęcie telefonu po oględzinach przez kupującego. Kodeks cywilny stanowi bowiem:

„Art. 559. [Granice czasowe odpowiedzialności]

Sprzedawca jest odpowiedzialny z tytułu rękojmi za wady fizyczne, które istniały w chwili przejścia niebezpieczeństwa na kupującego lub wynikły z przyczyny tkwiącej w rzeczy sprzedanej w tej samej chwili.”

Musi się Pan jednak liczyć z tym, że kupujący zechce swe roszczenie realizować przed sądem. Wówczas zostanie powołany biegły rzeczoznawca, który oceni czas powstania wskazanej wady i to legnie u podstaw wyroku.