Bezpłatny staż a wyrejestrowanie z PUP

Analizując Pani problem, doszedłem do wniosku, że należy odpowiedzieć na dwa pytania, a mianowicie:

1. kiedy i jak długo będzie Pani przysługiwało ubezpieczenie zdrowotne,
2. kogo można skierować na staż.

Ubezpieczenie zdrowotne osoby zarejestrowanej w urzędzie pracy

Ad 1.

Odpowiedzi na pierwsze pytanie należy poszukiwać w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. W art. 66 ust. 1 pkt 24 ustawodawca wskazał, iż „obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają bezrobotni niepodlegający obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu”. Art. 73 ustawy stanowi zaś, iż „obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego bezrobotnych powstaje z dniem uzyskania statusu bezrobotnego, a wygasa z dniem utraty tego statusu”. Wynika z tych przepisów jednoznacznie, że jeśli będzie Pani bezrobotna (zarejestrowana w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotny), to będzie Pani posiadała ubezpieczenie zdrowotne. Przesłanek utraty tego statusu należy poszukiwać w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Wyjaśnię to więc przy analizie drugiego pytania.

Skierowanie osoby bezrobotnej do odbycia stażu

Ad 2.

Zgodnie z art. 53 ust. 1 cytowanej ustawy „bezrobotnych, o których mowa w art. 49, starosta może skierować do odbycia stażu przez okres nieprzekraczający 6 miesięcy do pracodawcy, rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub pełnoletniej osoby fizycznej, zamieszkującej i prowadzącej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, osobiście i na własny rachunek, działalność w zakresie produkcji roślinnej lub zwierzęcej, w tym ogrodniczej, sadowniczej, pszczelarskiej i rybnej, w pozostającym w jej posiadaniu gospodarstwie rolnym obejmującym obszar użytków rolnych o powierzchni przekraczającej 2 ha przeliczeniowe lub prowadzącej dział specjalny produkcji rolnej, o którym mowa w ustawie z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2008 r. Nr 50, poz. 291, zpóźn. zm. )”. W ust. 1a cytowanego powyżej artykułu wskazano, iż „starosta może skierować do odbycia stażu na okres do 12 miesięcy bezrobotnych, o których mowa w art. 49 pkt 1”. W ust. 2 art. 53 czytamy, iż „do bezrobotnego, w okresie 12 miesięcy od dnia określonego w dyplomie, świadectwie lub innym dokumencie poświadczającym ukończenie szkoły wyższej, który nie ukończył 27 roku życia, ust. 1a stosuje się odpowiednio”.

Najistotniejsze więc znajdziemy w kluczowym art. 49, który wskazuje katalog osób, które mogą być skierowane na staż, a mianowicie „w stosunku do osób będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy:

1) bezrobotnych do 25 roku życia,

2) bezrobotnych długotrwale albo po zakończeniu realizacji kontraktu socjalnego,

o którym mowa w art. 50 ust. 2 pkt 2, albo kobiet, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka,

3) bezrobotnych powyżej 50 roku życia,

4) bezrobotnych bez kwalifikacji zawodowych, bez doświadczenia zawodowego lub bez wykształcenia średniego,

5) bezrobotnych samotnie wychowujących co najmniej jedno dziecko do 18 roku życia,

6) bezrobotnych, którzy po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęli zatrudnienia,

7) bezrobotnych niepełnosprawnych

– mogą być dodatkowo stosowane działania określone w art. 50-61a”.

Z tych przepisów, mając na uwadze przedstawiony przez Panią stan faktyczny, wynika, iż rzeczywiście nie spełnia Pani wymogów, aby zostać skierowaną na staż. Jedyną przesłanką, jaka może się pojawić, jest uzyskanie statusu bezrobotnego długotrwale. Pojęcie to oznacza bezrobotnego, który jest zarejestrowany jako bezrobotny dłużej niż 12 miesięcy. Gdyby spełniła Pani ten warunek, to mogłaby Pani się ubiegać o staż na zasadach cytowanej ustawy. Z powołanych powyżej przepisów wynika, że nie zostanie Pani skierowana na staż. Jeśli chodzi zaś o ubezpieczenie, to musi Pani zadbać, aby nie utracić statusu bezrobotnego. Kluczowy dla szukania przyczyn utraty statusu jest art. 33 ust. 4 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, który stanowi:

Przyczyny utraty statusu bezrobotnego

„Starosta, z zastrzeżeniem art. 75 ust. 3, pozbawia statusu bezrobotnego – bezrobotnego, który:

1) nie spełnia warunków, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 [definicja bezrobotnego ustawowa];

2) otrzymał pożyczkę z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub instytucji z udziałem środków publicznych na podjęcie działalności pozarolniczej lub rolniczej albo otrzymał jednorazowo środki na podjęcie działalności gospodarczej, o których mowa w art. 46 ust. 1 pkt 2; pozbawienie statusu bezrobotnego następuje od następnego dnia po dniu otrzymania środków na podjęcie działalności;

2a) otrzymał jednorazowo środki z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub z instytucji z udziałem środków publicznych na podjęcie działalności gospodarczej, rolniczej lub na wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej; pozbawienie statusu bezrobotnego następuje od następnego dnia po dniu otrzymania środków na podjęcie działalności lub na wniesienie wkładu;

2b) rozpoczął realizację indywidualnego programu zatrudnienia socjalnego lub podpisał kontrakt socjalny, o których mowa w art. 50 ust. 2 pkt 2; pozbawienie statusu bezrobotnego następuje od następnego dnia po dniu rozpoczęcia realizacji indywidualnego programu zatrudnienia socjalnego lub podpisania kontraktu socjalnego;

3) odmówił bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniej pracy lub innej formy pomocy określonej w ustawie lub poddania się badaniom lekarskim lub psychologicznym, mającym na celu ustalenie zdolności do pracy lub udziału w innej formie pomocy określonej w ustawie; pozbawienie statusu bezrobotnego następuje od dnia odmowy na okres:

1. 20 dni w przypadku pierwszej odmowy,
2. 180 dni w przypadku drugiej odmowy,
3. 270 dni w przypadku trzeciej i każdej kolejnej odmowy;

4) nie stawił się w powiatowym urzędzie pracy w wyznaczonym terminie i nie powiadomił w okresie do 7 dni o uzasadnionej przyczynie tego niestawiennictwa; pozbawienie statusu bezrobotnego następuje od dnia niestawienia się w powiatowym urzędzie pracy odpowiednio na okres wskazany w pkt 3, w zależności od liczby niestawiennictw;

4a) nie stawił się w powiatowym urzędzie pracy w terminie, o którym mowa w art. 73 ust. 2a;

5) złożył wniosek o pozbawienie statusu bezrobotnego;

6) z własnej winy przerwał szkolenie, staż lub wykonywanie prac, o których mowa w art. 73a, lub inną formę pomocy określoną w ustawie; pozbawienie statusu bezrobotnego następuje od dnia przerwania na okres wskazany w pkt 3;

7) po skierowaniu nie podjął szkolenia, przygotowania zawodowego dorosłych, stażu, wykonywania prac, o których mowa w art. 73a, lub innej formy pomocy określonej w ustawie; pozbawienie statusu bezrobotnego następuje od następnego dnia po dniu skierowania na okres wskazany w pkt 3;

8) pozostaje niezdolny do pracy wskutek choroby lub przebywania w zakładzie lecznictwa odwykowego przez nieprzerwany okres 90 dni, przy czym za okres nieprzerwany uważa się również okresy niezdolności do pracy wskutek choroby oraz przebywania w zakładzie lecznictwa odwykowego w sytuacji, gdy każda kolejna przerwa między okresami niezdolności do pracy wynosi mniej niż 30 dni kalendarzowych; pozbawienie statusu bezrobotnego następuje z upływem ostatniego dnia wskazanego okresu 90-dniowego;

9) nie przedstawił zaświadczenia o niezdolności do pracy wskutek choroby, o którym mowa w art. 80 ust. 2;

10) z własnej winy przerwał program przygotowania zawodowego dorosłych, nie przystąpił do egzaminu kwalifikacyjnego, czeladniczego lub sprawdzającego.

Jeśli więc nie zostanie Pani skreślona z listy bezrobotnych będzie pani posiadała ubezpieczenie zdrowotne”.