Aukcja grzecznościowa

W jaki sposób zawierane są umowy za pośrednictwem Allegro?

Transakcje zawierane na Portalu Internetowym Allegro podlegają Regulaminu tego Serwisu. Każdy Użytkownik, korzystający z Portalu, musi zaakceptować Regulamin. Przepisy Regulaminy stanowią integralną część regulacji prawnych regulujących relacje pomiędzy wystawiającym aukcję a licytantami (a także sprzedawcą i kupującymi).

Zgodnie z art. 3.1 Regulaminu „Grupa Allegro, jako operator Allegro, umożliwia Użytkownikom zawieranie umów sprzedaży Towarów na zasadach określonych w Regulaminie i w tym celu udostępnia Użytkownikom odpowiednie narzędzia systemowe”.

Na początek trzeba powiedzieć kilka słów o tym, w jaki sposób zawierane są umowy za pośrednictwem Allegro oraz kiedy następuje zawarcie umowy.

Art. 3 ust. 2 Regulaminu Allegro wskazuje dwa podstawowe tryby zawierania umów sprzedaży:

Licytacyjny (Aukcja licytacyjna) – „Sprzedający poprzez wystawienie Towaru zaprasza do składania ofert celem zawarcia umowy z Użytkownikiem, który zaoferował najwyższą cenę”. W tym wypadku stosować należy przepisy Kodeksu cywilnego o licytacji (aukcji). Istotne jest to, iż w toku aukcji oferty składają licytanci (w drodze tzw. postąpień), samo wystawienie przedmiotu na aukcji nie jest bowiem ofertą, a jedynie zaproszeniem do ich składania.

Ofertowy („Kup teraz”). „Kupujący poprzez wybranie opcji «Kup teraz» ma możliwość natychmiastowego nabycia wystawionego Towaru za stałą, z góry określoną przez Sprzedawcę cenę”. Istotą jest to, iż już samo wystawienie przedmiotu stanowi ofertę sprzedaży – zatem tutaj ofertę składa Sprzedawca, a nie kupujący. Kupujący korzystając z opcji „Kup teraz” dokonuje bowiem przyjęcia oferty. Stosujemy przepisy Kodeksu cywilnego o ofercie składanej drogą elektroniczną i jej przyjęciu.

Sprzedaż w trybie licytacyjnym

W trybie licytacyjnym cena nie jest określona z góry, zależy bowiem od kolejnych postąpień Użytkowników. Możliwe jest jedynie zastrzeżenie przez Sprzedawcę ceny minimalnej (art. 3 ust. 4) – jest to określona przez Sprzedawcę najniższa cena, za jaką zgadza się sprzedać wystawiony Towar. Sprzedawca ma w ten sposób możliwość zabezpieczenia się przed sprzedażą rzeczy po zbyt niskiej cenie. Cena minimalna nie stanowi elementu oferty (bo Sprzedawca jej nie składa), a jedynie jeden z warunków aukcji. Natomiast w trybie ofertowym cena jest z góry określona przez Sprzedawcę i stanowi element oferty sprzedaży.

Zawarcie umowy

Zawarcie umowy oznacza dojście do skutku wszystkich jej warunków, w tym m.in. ceny. Nie można jej już negocjować, podwyższyć lub obniżyć (chyba że zarówno Sprzedawca, jak Kupujący na to się zgodzą). Dlatego też pojawia się pewna wątpliwość, jaki skutek ma podanie przez Sprzedawcę informacji „cena do negocjacji”, jednakże wobec dalszych uwag rozważanie tej kwestii jest bezprzedmiotowe.

Moment zawarcia umowy zależy od trybu. W przypadku licytacji następuje w chwili przybicia (tak jak przy zwykłej aukcji; art. 7 ust. 1). Jest to umieszczenie w odpowiednich zakładkach na Kontach Sprzedającego i Kupującego informacji o zakończeniu uzupełnionej o wskazanie zwycięzcy („elektroniczne stuknięcie młotkiem”). Nie jest natomiast chwilą przybicia potwierdzenie o zakończeniu Aukcji wysłane drogą e-mail (lub opcjonalnie przez inne środki komunikacji elektronicznej); mają one charakter wyłącznie informacyjny. Natomiast w trybie ofertowym zawarcie umowy następuje z chwilą potwierdzenia przez Kupującego skorzystania z opcji Kup teraz, o czym Sprzedający jest automatycznie powiadamiany (z momentem kliknięcia na „Kup teraz”) – art. 7 ust. 2.

Aukcja grzecznościowa w serwisie internetowym Allegro

W serwisie internetowym Allegro przewidziano możliwość wystawiana tzw. aukcji grzecznościowych.

Uznać należy, że przepisy te stanowią integralną część Regulaminu i relacji prawnych pomiędzy wystawiającym aukcję grzecznościową a Kupującym.

Zgodnie z przepisami aukcja grzecznościowa jest to aukcja wystawiona przez Sprzedającego na życzenie kogoś z rodziny lub znajomych. Dopisek „aukcja grzecznościowa” oznacza, że:

• sprzedaż prowadzona jest w imieniu innej osoby,
• przedmiot aukcji nie należy do Sprzedającego,
• informacje o przedmiocie można uzyskać u jego właściciela, którego dane kontaktowe znajdują się zazwyczaj w opisie aukcji.

W takim wypadku stroną transakcji sprzedaży (Sprzedawcą) nie jest Sprzedający. Wystawiający Aukcję działa jako jego pełnomocnik. Taka możliwość jest jak najbardziej zgodna z prawem, ponieważ zgodnie z art. 95 § 1 Kodeksu cywilnego „z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w ustawie albo wynikających z właściwości czynności prawnej, można dokonać czynności prawnej przez pełnomocnika”.

W zasadach dotyczących Aukcji grzecznościowych wskazuje się, że „aby zakup na aukcji grzecznościowej był bezpieczny, upewnij się, że Sprzedający jest upoważniony do zawarcia i zrealizowania transakcji w imieniu innej osoby. Nie kupuj towaru poza aukcją ani od Sprzedającego, ani od właściciela przedmiotu. Taki zakup jest nie tylko niezgodny z zasadami serwisu, ale może również być ryzykowny. Pamiętaj, że zakupy poza Allegro nie są objęte ubezpieczeniem POK”.

Dalej Regulamin wskazuje:

Prawa kupującego na aukcji grzrcznościowej

„Jakie prawa ma Kupujący na aukcji grzecznościowej?

Takie same, jak w przypadku każdej innej aukcji. Sprzedający, który wystawia aukcję grzecznościową, potwierdza, że jest uprawniony do przekazania tytułu własności każdemu, kto nabędzie przedmiot. Dlatego po wygraniu takiej aukcji masz pełne prawo domagać się sprzedaży przedmiotu za ustaloną cenę”.

Dodam, iż przez Sprzedającego regulaminu rozumie tego, kto wystawia Aukcję w imieniu innej osoby (czyli de facto osoby, która jest prawdziwym sprzedawcą) – Regulamin jest trochę mało precyzyjny, ale sens jego jest oczywisty.

Z regulaminu zatem wynika, iż Kupujący ma pełne prawo dochodzić wszelkich roszczeń wobec pełnomocnika Sprzedawcy (wystawiającego aukcję).

Zakup towaru poza aukcją

Jednakże moim zdaniem w tym wypadku takie prawa Kupującemu nie przysługują. Przepis mówi bowiem wyraźnie, iż Kupujący nie powinien kupić towaru poza aukcją i to ani od Sprzedającego, ani od właściciela przedmiotu. Taki zakup jest niezgodny z zasadami serwisu, może być także ryzykowny. W powyższym stanie faktycznym w opisie aukcji znalazły się informacje o właścicielu i kontakt do niego, jak również dopisek, iż jest to aukcja grzecznościowa. Tymczasem Kupujący po wylicytowaniu Aukcji nie postąpił zgodnie z Regulaminem, nie skontaktował się z Panem i nie wypełnił formularza dostawy i skontaktował się poza Portalem ze sprzedawcą. W ten sposób zatem dokonał czynności prawnej z pominięciem Pana jako pełnomocnika i stroną wszelkich roszczeń powinien być moim zdaniem rzeczywisty sprzedawca (właściciel aparatu). Pan mógłby być stroną roszczeń, gdyby Kupujący postępował zgodnie z Regulaminem i nie kupował poza aukcją. Wtedy bowiem przepisy Regulaminu dotyczące praw Kupującego do dochodzenia roszczeń wobec Pana, byłyby obowiązujące.

W związku z tym nie widzę podstaw do uznania jakichkolwiek roszczeń Kupującego, którego kontakt z Panem zakończył się na wylicytowaniu Aukcji, dalsze jego postępowanie było niezgodne z Regulaminem i nie można Pana obciążać odpowiedzialnością za bezprawne działania zarówno Kupującego i Sprzedawcy.

Odpowiedzialność sprzedającego na aukcji grzecznościowej

Kupujący naturalnie nie będzie mógł skorzystać z Programu Ochrony Kupujących, gdyż transakcji dokonał poza serwisem Allegro.

Dodam, iż w przypadku zawiadomienia o oszustwie, Policja z pewnością będzie Pana chciała przesłuchać, by rozstrzygnąć, czy działał Pan wspólnie i w porozumieniu z nieuczciwym Sprzedawcą. W takim wypadku należy powiedzieć prawdę – czyli, iż wystawił Pan aukcję grzecznościową, Kupujący ją wylicytował i na tym kontakt się urwał i o dalszym biegu sprawy dowiedział Pan się dopiero od Kupującego, gdy ten nie otrzymał aparatu. Od czasu wystawienia aukcji nie kontaktował się Pan w ogóle ze sprzedającym, a sprzedający zapewniał Pana, że jest właścicielem aparatu, ma zamiar go sprzedać i oczywiście wykona umowę, gdy tylko otrzyma pieniądze od późniejszego kupującego, który wylicytuje aukcję.