Aneks do aktu notarialnego

Czy można zmienić zapis w akcie notarialnym?

Niestety zmiana zapisów aktu notarialnego jest wyjątkowo pracochłonna i żmudna, a co gorsza nie ma wprost przewidzianej procedury dokonywania takich zmian. Prawo o notariacie w art. 94 § 1 stanowi „akt notarialny przed podpisaniem powinien być odczytany przez notariusza lub przez inną osobę w jego obecności. Przy odczytaniu aktu notariusz powinien się przekonać, że osoby biorące udział w czynności dokładnie rozumieją treść oraz znaczenie aktu, a akt jest zgodny z ich wolą. Na żądanie powinny być odczytane również załączniki do aktu”. W związku z tym ustawodawca wyszedł najprawdopodobniej z założenia, że skoro akt notarialny sporządzany jest przez profesjonalistę, który zawsze ma obowiązek odczytać jego treść stronom i, co najistotniejsze, obszernie wyjaśnić znaczenie zapisów w nim zawartych, to strony są w pełni świadome znaczenia składanych oświadczeń. Dlatego też nie będą zachodzić przesłanki skutkujące koniecznością dokonywania zmian w zapisach aktu notarialnego.

Zgodnie z art. 80 § 4 Prawa o notariacie „notariusz może sprostować protokołem jedynie niedokładności, błędy pisarskie, rachunkowe lub inne oczywiste omyłki”. Podany przez Panią stan faktyczny nie może więc być zmieniony w powyższy sposób.

Przeprowadzenie postępowania sądowego o stwierdzenie nieważności aktu notarialnego

Jeżeli chciałabym Pani dokonać zmian w akcie, to niestety konieczne byłoby przeprowadzenie postępowania sądowego o stwierdzenie nieważności aktu notarialnego. Akt notarialny może być unieważniony w oparciu o wady oświadczenia woli. Zgodnie z art. 84 Kodeksu cywilnego „w razie błędu co do treści czynności prawnej można uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia woli. Jeżeli jednak oświadczenie woli było złożone innej osobie, uchylenie się od jego skutków prawnych dopuszczalne jest tylko wtedy, gdy błąd został wywołany przez tę osobę, chociażby bez jej winy, albo gdy wiedziała ona o błędzie lub mogła z łatwością błąd zauważyć; ograniczenie to nie dotyczy czynności prawnej nieodpłatnej”. Można powoływać się tylko na błąd uzasadniający przypuszczenie, że gdyby składający oświadczenie woli nie działał pod wpływem błędu i oceniał sprawę rozsądnie, nie złożyłby oświadczenia tej treści (błąd istotny). Może Pani wskazywać, iż gdyby notariusz wyjaśnił Państwu znaczenie prawne oświadczenia o pochodzeniu środków z majątku osobistego oraz wejścia mieszkania jedynie do Pani majątku, nie złożyłaby Pani takiego oświadczenia, bowiem celem było wspólne nabycie mieszkania przez małżonków.

Niestety w przypadku, gdy sąd uzna, że zachodzą przesłanki do unieważnienia aktu, wraz z orzeczeniem upadnie także sama umowa kupna mieszkania i konieczne będzie ponowne stawienie się państwa oraz sprzedających u notariusza, by spisać nowy akt. Z doświadczenia wiem, że jest to wyjątkowo trudne do przeprowadzenia.

Włączenie mieszkania do majątku wspólnego

Co do kwestii włączenia mieszkania do Państwa majątku małżeńskiego, mimo treści aktu notarialnego, to oczywiście istnieje taka możliwość. Wystarczy, iż uda się Pani wraz z mężem do notariusza i złożycie w jego obecności, do aktu notarialnego, zgodne oświadczenie o rozszerzeniu wspólności majątkowej na nabyte mieszkanie. Nie można jedynie przez umowę majątkową małżeńską rozszerzyć wspólności na:

1. przedmioty majątkowe, które przypadną małżonkowi z tytułu dziedziczenia, zapisu lub darowizny;
2. prawa majątkowe, które wynikają ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom;
3. prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;
4. wierzytelności z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia, o ile nie wchodzą one do wspólności ustawowej, jak również wierzytelności z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę;
5. niewymagalne jeszcze wierzytelności o wynagrodzenie za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej każdego z małżonków (art. 49 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

Koszt sporządzenie umowy u notariusza to 400 zł.

Jeżeli nie chcą Państwo zmieniać ustroju majątkowego, to zawsze może Pani po prostu dokonać darowizny 1/2 udziału w mieszkaniu na rzecz męża. Darowizna musi nastąpić jednak także w formie aktu notarialnego. Darowizna taka podlega opodatkowaniu.

Osobiście polecam jako tańszą formę zawarcie umowy rozszerzenia wspólności majątkowej.