Alimenty zasądzone w Polsce, a płacone w Anglii

Obowiązek alimentacyjny w stosunku do dzieci

Zgodnie z art. 128 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (w skrócie K.r.io.) „obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo”.

W art. 133 § 1 K.r.io. określono, że „rodzice są zobowiązani do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania”.

Kolejną podstawę do dochodzenia świadczeń alimentacyjnych stanowi art. 133 § 2 K.r.io. Jeżeli bowiem nie zachodzi przypadek określony powyżej w art. 133 § 1 (obowiązek świadczeń alimentacyjnych wobec dzieci), to „uprawniony do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku”.

Jednocześnie w art. 133 § 3 K.r.io. określono, że „rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się”.

Od czego zależy wysokość alimentów na dzieci?

Zakres świadczeń alimentacyjnych ustalono w art. 135 § 1 K.r.io. – zależy on „od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego”. W przypadku dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, wykonanie obowiązku alimentacyjnego może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego (art. 135 § 2 K.r.io.). Jednocześnie na zakres obowiązku alimentacyjnego nie wpływają świadczenia otrzymywane przez uprawnionego z pomocy społecznej lub funduszu alimentacyjnego, o którym mowa w ustawie z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. Nr 192, poz. 1378 oraz z 2008 r. Nr 134, poz. 850) podlegające zwrotowi przez zobowiązanego do alimentacji oraz świadczenia dla rodziny zastępczej (art. 135 § 3 K.r.io.).

Zgodnie z art. 138 K.r.io. „w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego”.

W Uchwale Pełnego Składu Izby Cywilnej i Administracyjnej Sądu Najwyższego z dnia 16.12.1987 r. w sprawie wytycznych w zakresie wykładni prawa i praktyki sądowej w sprawach o alimenty, sygn. akt III CZP 91/86 (M.P.88.6.60), wskazano, że „szczególne unormowanie obowiązku alimentacyjnego polega na tym, że obowiązek rodziców dostarczania środków utrzymania i wychowania trwa dopóty, dopóki dziecko nie zdobędzie, stosownie do swoich uzdolnień i predyspozycji, kwalifikacji zawodowych, czyli do chwili usamodzielnienia się, i to niezależnie od osiągniętego wieku (art. 133 § 1 k.r.o.)”.

Z powyższych przepisów oraz z prawomocnego orzeczenia sądu o alimentach wynika, że na Panu ciąży obowiązek alimentacyjny w stosunku do dzieci.

Ma Pan obowiązek zapewnić dzieciom środki utrzymania, a w miarę potrzeby również środki wychowania.

Nawet jeżeli dziecko wychowuje była żona zarabiająca znacznie więcej od Pana, to fakt ten nie zwalnia ojca dziecka z obowiązku łożenia na utrzymanie dzieci. Pańska sytuacja materialna może mieć jedynie wpływ na wysokość zasądzonego od Pana świadczenia alimentacyjnego.

Pańska była żona – jeśli zamieszkuje z dziećmi w UK lub jest to miejsce jej stałego pobytu – może dochodzić roszczeń związanych z alimentami w tym kraju.

Wynika to z Rozporządzenia Rady Europy (WE) z dnia 22.12.2001 r., nr 44/2001 (Dz. U. UE L z dnia 16 stycznia 2001 r.) w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych.

Zgodnie z wymienionym rozporządzeniem (art. 5 pkt 2) „osoba uprawniona do otrzymania alimentów może skierować sprawę do sądu w państwie członkowskim, będącym jego miejscem zamieszkania lub miejscem stałego pobytu, lub do sądu w państwie członkowskim będącym miejscem zamieszkania pozwanego”.

W przypadku alimentów na dziecko, które ma rodzica niezamieszkującego wspólnie z nim, a wszystkie strony przebywają w Wielkiej Brytanii, zasadniczo stosuje się ustawę o alimentach na dziecko z 1991 r. (Child Support Act 1991). Sprawą zajmuje się Agencja Alimentacyjna (Child Support Agency).

Alimenty na dzieci mieszkające w Anglii

W toku postępowania zarówno Agencja Alimentacyjna, jak i sąd wezmą pod uwagę Pańską obecną sytuację, fakt orzeczenia alimentów przez polski sąd oraz to, jak Pan spełnia to świadczenie.

Należy też wspomnieć, że zarówno Polska, jak i Wielka Brytania są stronami Konwencji o jurysdykcji i wykonywaniu orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych i handlowych, sporządzonej w Lugano dnia 16 września 1988 r., która weszła w życie w stosunku do Polski dnia 1 lutego 2000 r., oraz Konwencji o uznawaniu i wykonywaniu orzeczeń odnoszących się do obowiązków alimentacyjnych, sporządzonej w Hadze dnia 2 października 1973 r., która weszła w życie w stosunku do Polski dnia 1 lipca 1996 r.

Również zgodnie z Konwencją z Lugano istnieje możliwość wytoczenia powództwa przed sąd tego państwa, w którym uprawniony do alimentów ma miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu.

Istnieje możliwość, że o podwyższenie alimentów była żona mogłaby się starać również w Anglii. Jednak nie jestem w stanie Panu wskazać, jaka jest procedura w sprawach alimentacyjnych i czy według prawa angielskiego ma Pana była żona szanse na uzyskanie orzeczenia w takiej sprawie.

Z pewnością możliwość uzyskania orzeczenia o alimentach w Anglii będzie zależała od tego, czy ten kraj można uznać za miejsce stałego pobytu dzieci.

Jeżeli była żona założy sprawę o podwyższenie alimentów w UK, to wówczas będzie Pan zobowiązany do wykonania orzeczenia sądu UK, a orzeczenie sądu polskiego automatycznie straci swoją moc.