Jak wyegzekwować alimenty z zagranicy z USA?

Dochodzenie zapłaty alimentów z zagranicy od ojca dziecka przebywającego w USA

Opisana przez Panią sytuację związaną z alimentami z zagranicy musimy rozpatrzeć dwutorowo: stan pierwszy to stan w dniu obecnym oraz stan drugi to sytuacja w tej sprawie, ale już od roku 2013*.

W chwili obecnej egzekucja roszczeń alimentacyjnych orzeczonych na rzecz małoletnich dzieci uregulowana jest w drodze konwencji międzynarodowych, najważniejszą z nich jest tzw. konwencja nowojorska, czyli konwencja o dochodzeniu roszczeń alimentacyjnych z zagranicy z 1956 r. Niestety wśród sygnatariuszy tej konwencji nie ma USA, co oznacza, iż typowa procedura egzekucji alimentów od osób przebywających po za granicami Polski, nie ma tutaj zastosowania, a sam tryb dochodzenia alimentów jest odmienny niż w stosunkach z innymi państwami będącymi stroną tej konwencji czy też krajami Unii Europejskiej.

Obecnie, chcąc dochodzić zapłaty alimentów z zagranicy od ojca dziecka przebywającego w USA, powoływać się trzeba na porozumienie zawarte pomiędzy Polską i USA w sierpniu 1988 r. w trakcie konferencji Ogólnoamerykańskiego Narodowego Stowarzyszenia ds. Egzekucji Alimentów w Nowym Orleanie w przedmiocie egzekucji wyroków alimentacyjnych sądów amerykańskich. Na konferencji tej podpisano deklarację – Komunikat z dnia 18 listopada 1987 r. w sprawie ustalenia istnienia wzajemności pomiędzy Polską Rzeczpospolitą Ludową a Stanami Zjednoczonymi Ameryki w zakresie wykonywania orzeczeń uwzględniających roszczenia o alimenty w sprawach ze stosunków rodzinnych. W odpowiedzi w przeciągu kilku następnych lat wszystkie stany ogłosiły deklaracje o uznawaniu polskich orzeczeń alimentacyjnych na zasadzie wzajemności. W wyniku podpisanej deklaracji obecnie procedura dochodzenia alimentów wygląda jak poniżej.

Wniosek o egzekucje alimentów w USA

Po uzyskaniu w Polsce wyroku zasądzającego alimenty na rzecz dziecka od rodzica (zazwyczaj ojca), wniosek o egzekucje alimentów w USA składa się sądzie okręgowym miejsca zamieszkania uprawnionego do otrzymywania alimentów, tj. dziecka. Do wszczęcia postępowania w USA konieczne jest złożenie:

• ujednoliconego wniosku w sprawie o alimenty;
• wniosku o wykonanie wyroku;
• informacji o wyroku oraz oświadczenia o zaległościach;
• poświadczenia wykonalności wyroku;
• informacji o koncie bankowym;
• oryginału odpisu skróconego aktu urodzenia dziecka (jeśli dziecko pochodzi z małżeństwa) lub odpisu zupełnego w przypadku dziecka pozamałżeńskiego;
• oryginału skróconego aktu małżeństwa (jeśli było zawarte);
• odpisu wyroku zasadzającego alimenty do użytku za granicą (tj. od kiedy prawomocny, od kiedy wykonalny oraz że w trybie zwykłym nie przysługuje żaden zwyczajny środek odwoławczy) – 3 egz.;
• poświadczonej kserokopii dowodu doręczenia odpisu pozwu i wezwania na rozprawę jeśli wyrok został wydany pod nieobecność zobowiązanego lub zaświadczenie, iż zobowiązany brał udział w postępowaniu osobiście lub przez pełnomocnika; 9) zaświadczenia o kontynuowaniu nauki oraz załączenie do nich odpowiednich formularzy (dla osób od 18. roku życia);
• tłumaczenia przysięgłego dokumentów załączanych do wniosków.

Prawo amerykańskie dopuszcza również możliwość zasądzenia alimentów na podstawie oświadczenia notarialnego, złożonego przez matkę dziecka pod odpowiedzialnością karną, że pozwany jest ojcem dziecka. Sąd może jednak nie uwzględnić takiego oświadczenia, jeżeli nie uzna go pozwany.

Wnioskiem może być objęty zarówno okres przyszłych alimentów, jak i alimentów zaległych, do tej pory niewyegzekwowanych od zobowiązanego. Dochodzić można także świadczeń otrzymywanych z tzw. funduszu alimentacyjnego, a wypłacanych w oparciu o ustawę o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, o które jednak należy występować odrębnym wnioskiem.

Polski sąd okręgowy złożony wniosek przesyła bezpośrednio do Sądu Wyższego właściwego dla stanu, w którym zamieszkuje rodzic–dłużnik (Superior Court – Family Part – Probation Services), gdzie zostaje zarejestrowany i gdzie rozpoczyna się procedura egzekucji alimentów, stosownie do prawa danego stanu. Orzeczenie sądu polskiego staje się również orzeczeniem sądu amerykańskiego, co oznacza, iż osoba przebywająca w stanach uzyskuje z chwila doręczenia jej przez amerykański sąd odpisu wyroku, prawo do składania apelacji. Powoduje to przedłużenie postępowania i zwłokę w wypłacie alimentów. Sąd amerykański w swoich decyzjach nakazuje wpłaty kwot ratalnie comiesięcznie do swego biura, które to kwoty następnie przesyła na konto osoby uprawnionej do alimentów. Kwotę wpłaty stanowi przeliczone na dolary USA polska waluta wraz z odsetkami rozłożonymi na raty.

Uchylanie się od obowiązków alimentacyjnych w USA

W Stanach Zjednoczonych nie istnieje taki zawód jak komornik. Jeżeli więc dłużnik odmawia lub uchyla się od obowiązku alimentacyjnego, jedyną możliwością zmuszenia go do tego jest wdrożenie przeciw niemu, za pośrednictwem miejscowego adwokata (na koszt strony zainteresowanej), sądowego postępowania egzekucyjnego. Z uwagi na to, że adresy zamieszkania, stan majątkowy, stan kont bankowych oraz dochody osób zamieszkałych w USA są ustawowo chronione tajemnicą, uchylanie się od obowiązków alimentacyjnych w USA jest dość powszechne.

W bieżącym roku ratyfikowana została przez Unię Europejską konwencja haska o prawie właściwym dla zobowiązań alimentacyjnych z dnia 23.11.2007 r., która wchodzi w życie w 2013 roku, a do której to po raz pierwszy przystąpiły także Stany Zjednoczone. Dzięki temu już od przyszłego roku możliwe będzie o wiele łatwiejsze dochodzenie i egzekwowanie alimentów w USA. W związku z konwencją Stany będą musiały udzielać pomocy w odszukaniu dłużnika przebywającego na ich terytorium oraz, co bardzo istotne, ujawnić jego adres polskim organom wymiaru sprawiedliwości. Dochodzenie roszczeń od 2013 będzie oparte na aktualnych formularzach obowiązujących w Unii Europejskiej, które również załączam poniżej.

Jakie dokumenty będą potrzebne osobie starającej się o alimenty z zagranicy?

Starając się o alimenty z zagranicy, należy dołączyć wymagane dokumenty:

• wniosek w sprawie uzyskania świadczeń alimentacyjnych (Formularz – załącznik VI Rozporządzenia – dwie wersje językowe) – należy wypełnić część B od pkt. 7-14, podpisać formularz w dwóch wersjach językowych);
• oryginał zupełnego odpisu aktu urodzenia dziecka (gdy dziecko pochodzi ze związku pozamałżeńskiego);
• oryginał skróconego odpisu aktu urodzenia dziecka w wersji dwujęzycznej (gdy dziecko pochodzi ze związku małżeńskiego);
• kserokopię wyroku zasądzającego alimenty;
• zaświadczenie o kontynuowaniu nauki;
• szczegółowy wykaz zaległości alimentacyjnych (sporządzony własnoręcznie przez wierzyciela);
• informacja dotycząca konta bankowego (nazwę, adres banku, numer konta, numery SWIFT – BIC i IBAN);
• podanie wierzyciela o przyjęcie wniosku.

W związku z powyższym ma Pani możliwość wyboru, czy już chce Pani ścigać ojca dziecka, czy zaczekać do przyszłego roku. Jeśli mogę radzić, to uważam, iż obecny system jest dość skuteczny i warto rozpocząć procedurę, nie czekając kolejnych 6 miesięcy, aż wejdzie w życie konwencja haska.

* Stan prawny z dnia 05.07.2102 r.