Argumenty na podwyższenie alimentów

Postępowanie o podwyższenie alimentów

Trudno wskazać, o jaką kwotę alimentów może wystąpić Pana była żona oraz jaką kwotę może Panu zasądzić ewentualnie sąd w postępowaniu o podwyższenie alimentów.

Nie ma żadnych przepisów, które ustalałyby konkretne granice alimentów, jakich można się domagać od zobowiązanego. W szczególności Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie zawiera przepisów wskazujących, że wysokość alimentów na jedno dziecko powinna się zawierać w jakiś określonych granicach.

Zakres obowiązku alimentacyjnego ustalany jest zgodnie z art. 135 Kodeksu rodzinnego, o którym piszę poniżej.

Podstawą roszczenia Pana dzieci (to one są osobami uprawnionymi do alimentów) o podwyższenie alimentów, działających za pośrednictwem przedstawiciela ustawowego – Pana byłej żony, jest artykuł 138 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Stosownie do tego przepisu, w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.

Od czego zależy zakres świadczeń alimentacyjnych?

Ważnym przepisem, który sąd weźmie pod uwagę w toku postępowania o podwyższenie alimentów, jest przepis art. 135 § 1 Kodeksu rodzinnego, zgodnie z którym zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Ten przepis stanowił podstawę orzeczenia o alimentach, jak również będzie brany pod uwagę przy ewentualnym podwyższeniu alimentów, jakie obecnie płaci Pan na dzieci.

Z powyżej wskazanego przepisu art. 138 K.r.o., wynika, że można żądać podwyższenia alimentów w razie zmiany stosunków. Ta zmiana stosunków może polegać na wzroście usprawiedliwionych potrzeb dzieci lub na zwiększeniu się Pana możliwości zarobkowych.

Pana była żona, aby uzyskać podwyższenie alimentów, musi wykazać w toku postępowania, że koszty utrzymania dzieci od czasu ostatniego orzeczenia o alimentach wzrosły lub też wzrosły Pana możliwości zarobkowe w takim stopniu, że te okoliczności uzasadniają podwyższenie alimentów. Swoje twierdzenia odnośnie zmiany stosunków uzasadniających żądanie podwyższenia alimentów Pana żona musi udowodnić. Nie może poprzestać na stwierdzeniu, że od czasu ustalenia alimentów w wysokości 800 zł na dwoje dzieci ich koszty utrzymania wzrosły lub też wzrosły Pana możliwości zarobkowe. Nie może powoływać się również wyłącznie na upływ czasu.

Należy pamiętać, że podstawą powództwa z art. 138 Kodeksu rodzinnego może być tylko zmiana stosunków, która nastąpiła nie wcześniej niż po uprawomocnieniu się wyroku zasądzającego alimenty (tak: Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 maja 1999 r., sygn. akt. I CKN 274/99).

Powództwo o podwyższenie alimentów nie może też zmierzać do weryfikacji prawomocnego orzeczenia sądu dotyczącego alimentów. Przesłanką tego powództwa jest bowiem wyłącznie zmiana stosunków, o której mowa w art. 138 Kodeksu rodzinnego.

Czy zwiększenie dochodów płatnika alimentów ma wpływ na ich podwyższenie?

Z Pana listu wynika, iż od czasu zasądzenia alimentów Pańskie zarobki wzrosły. Oczywiście zwiększenie się Pana dochodów może mieć wpływ na podwyższenie alimentów na dzieci. Na podwyższenie alimentów może mieć wpływ również zwiększenie się kosztów utrzymania Pana dzieci.

Trudno powiedzieć, nie znając pozwu z zawartym żądaniem podwyższenia alimentów, jakie konkretne argumenty mógłby Pan wskazać w ewentualnej odpowiedzi na pozew. Z pewnością można wskazywać, że w ciągu niespełna 2 lat koszty utrzymania dzieci nie wzrosły bardzo (koszty utrzymania ludności nie wzrosły w ostatnim czasie), a Pana możliwości zarobkowe również nie wzrosły w stopniu uzasadniającym podwyższenie alimentów.

Ważnym będzie, jakie środki dowodowe przedstawi Pana była żona w ewentualnym pozwie o podwyższenie alimentów.

Okoliczność, że dokonał Pan podziału majątku wspólnego i zaciągnął kredyt na zakup mieszkania, może być przesłanką do stwierdzenia pogorszenia się Pana sytuacji majątkowej. Może Pan w szczególności wskazać, że zaciągnięcie kredytu, który obecnie Pan spłaca, było w Pana przypadku koniecznym, ponieważ musiał Pan zaspokoić swoje potrzeby mieszkaniowe. Z drugiej jednak strony, jak wynika z orzecznictwa Sądu Najwyższego i orzeczeń sądów powszechnych, zadłużenie bankowe pozwanego nie może powodować ograniczenia należnych małoletniemu środków utrzymania i wychowania. Jednak w Pana sytuacji nie chodzi o zakup dóbr konsumpcyjnych na kredyt, a o zakup mieszkania, które jest Panu niezbędne.

Co sąd bierze pod uwagę orzekając o wysokości alimentów na dzieci?

W kwestii ustalania wysokości alimentów przepisy, które obowiązują obecnie, nie zmieniły się od czasu zasądzenia alimentów 2 lata temu. Nadal zależą one od usprawiedliwionych potrzeb dziecka oraz od możliwości zarobkowych Pana jako zobowiązanego.

Jak wynika z orzecznictwa sądowego, zasadne i zgodne z treścią art. 135 K.r.o. – jest oparcie się na możliwościach zarobkowych pozwanego, a nie tylko na jego aktualnych zarobkach. Zakres obowiązku alimentacyjnego może i powinien być większy od wynikającego z faktycznych zarobków i dochodów zobowiązanego, jeśli przy pełnym i właściwym wykorzystaniu jego sił i umiejętności zarobki i dochody byłyby większe, a istniejące warunki społeczno-gospodarcze i ważne przyczyny takiemu wykorzystaniu nie stoją na przeszkodzie (por. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia 1959 r. sygn. akt. III CR 212/58, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 maja 1975 r., sygn. akt. III CRN 48/75).

Ważnym w sprawie będzie również to, w jaki sposób i czy w ogóle podejmuje Pan osobiste starania o utrzymanie i wychowanie dzieci. Jeżeli matka dzieci ogranicza Panu kontakty z nimi, może Pan w odpowiedzi na pozew wskazać, że chciałby Pan w większym stopniu spełniać swój obowiązek alimentacyjny poprzez osobiste starania o wychowanie i utrzymanie dzieci.

Powyższe wynika z art. 135 § 2 Kodeksu rodzinnego, zgodnie z którym wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie albo wobec osoby niepełnosprawnej może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego.

Nawet jeżeli sąd uzna, że nastąpiła zmiana stosunków uzasadniających podwyższenie alimentów, nie oznacza to, że sąd ustali nową stawkę alimentów zgodną z żądaniem Pana byłej żony. Podwyższając kwotę alimentów na dzieci, sąd weźmie pod uwagę Pana możliwości zarobkowe oraz usprawiedliwione potrzeby dzieci, a zwłaszcza to, w jakim stopniu nastąpiła w tym zakresie zmiana od ostatniego orzeczenia o alimentach.

Dlatego warto w ewentualnej odpowiedzi na pozew, prócz żądania oddalenia powództwa (jeżeli nie zgadza się Pan z pozwem), zamieścić alternatywne żądanie ustalenia wyższych alimentów, ale w kwocie niższej niż żąda powódka.

Nieznane miejsce zamieszkania ojca pozwanego o alimenty

Co do kwesti miejsca zamieszkania: stosownie do art. 143 Kodeksu postępowania cywilnego, jeżeli stronie, której miejsce pobytu nie jest znane, ma być doręczony pozew lub inne pismo procesowe wywołujące potrzebę podjęcia obrony jej praw, doręczenie może do chwili zgłoszenia się strony albo jej przedstawiciela lub pełnomocnika nastąpić tylko do rąk kuratora ustanowionego na wniosek osoby zainteresowanej przez sąd orzekający.

Natomiast według art. 144 § 1 K.p.c. przewodniczący ustanowi kuratora, jeżeli wnioskodawca uprawdopodobni, że miejsce pobytu strony nie jest znane. W sprawach o roszczenia alimentacyjne, jak również w sprawach o ustalenie ojcostwa i o związane z tym roszczenia, przewodniczący przed ustanowieniem kuratora przeprowadzi stosowne dochodzenie w celu ustalenia miejsca zamieszkania lub pobytu pozwanego.

Jak wynika z powyższych przepisów, składając pozew, Pana żona powinna wskazać Pana miejsce zamieszkania, a jeżeli go nie zna, to uprawdopodobnić, że miejsce Pana pobytu jest nieznane. Oznacza to, że była żona powinna wskazać, że nie utrzymuje kontaktów z Panem, nie zna Pana adresu zamieszkania oraz nie ma możliwości ustalenia samodzielnie tego adresu.

Jak wynika z powyższych przepisów, w sprawach o alimenty to sąd może przeprowadzić stosowne dochodzenie w celu ustalenia Pana miejsca zamieszkania.

W szczególności Pana żona lub sąd mogą zwrócić się z wnioskiem do gminy Pana ostatniego znanego miejsca zamieszkania lub do Departamentu Centralnych Ewidencji Państwowych MSWiA o udostępnienie informacji meldunkowych dotyczących Pana.

Jeżeli na podstawie danych meldunkowych z gminy lub MSWiA nie uda się ustalić Pana miejsca pobytu, sąd ustanowi kuratora dla nieznanego z miejsca pobytu. Przed ustanowieniem kuratora sąd wezwie byłą żonę do wskazania kandydata na takiego kuratora, zapewne ze wskazaniem, aby to była osoba z Pana rodziny. Kuratorem może być ustanowione któreś z Pana rodziców. Głównym zadaniem kuratora, prócz reprezentowania interesów nieznanego z miejsca pobytu uczestnika postępowania, jest podjęcie kroków w celu ustalenia miejsca zamieszkania strony.

Jeżeli więc Pana była żona nie zna Pańskiego adresu zamieszkania i wskaże jako ten adres miejsce zamieszkania Pana rodziców, to rodzice mogą nie odbierać korespondencji z sądu, wskazując, że Pan nie mieszka pod tym adresem. Jeżeli korespondencja powróci do sądu z adnotacją, iż adresat nie zamieszkuje pod wskazanym adresem, sąd wezwie Pana byłą żonę do wskazanie Pana miejsca zamieszkania lub do uprawdopodobnienia, że miejsce Pana zamieszkania nie jest znane. Będzie to pierwszy krok do ustanowienia kuratora. Jeżeli kuratorem zostanie ustanowiony ktoś z Pana rodziny, to, jeżeli zna Pana miejsce zamieszkania, powinien wskazać je sądowi.

Jeżeli uprawnieni do alimentów złożą pozew do sądu w swoim miejscu zamieszkania, to postępowanie odbędzie się w tym sądzie. Nie ma Pan możliwości ubiegania się o to, aby sprawa odbyła się w Pana miejscu zamieszkania.

Zasadą postępowania procesowego jest to, że sądem właściwym jest sąd miejsca zamieszkania pozwanego. Jednak w przypadku roszczeń alimentacyjnych Kodeks postępowania cywilnego wskazuje, że powód może złożyć pozew o alimenty w sądzie właściwym jego miejsca zamieszkania.

Może Pan ewentualnie wnosić o to, aby został Pan przesłuchany w charakterze strony w sądzie Pana miejsca zamieszkania, ale aby tak się stało, musiałby Pan wykazać, że nie jest Pan w stanie z przyczyn obiektywnych stawić się w sądzie, który prowadzi sprawę. Takimi przyczynami najczęściej będą niepełnosprawność, choroba i wiek uniemożliwiające podróż do miejsca położenia sądu. To, że Pan pracuje i nie jest Pan w stanie stawić się na rozprawie, nie przekona sądu, ponieważ pracodawca ma obowiązek udzielić Panu zwolnienia, jeżeli otrzyma Pan wezwanie do stawiennictwa w sądzie.

Jeśli jest Pan zainteresowany dalszą pomocą, zwłaszcza w sytuacji kiedy otrzyma Pan pozew o podwyższenie alimentów, to informuję, że nasz serwis świadczy również usługi w zakresie przygotowania pism procesowych (np. odpowiedzi na pozew), reprezentacji przedsądowej oraz sądowej.